Στις 13 Σεπτεμβρίου 2023, το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) διοργάνωσε διεθνές συνέδριο με τίτλο: “The EU-accession perspectives of the Western Balkans in light of Russia’s war of aggression against Ukraine” σε συνεργασία με το Wilfried Martens Center for European Studies και το Hanns-Seidel Stiftung. Εκ μέρους του ΕΛΙΑΜΕΠ, φορέας υλοποίησης του συνεδρίου ήταν το Πρόγραμμα Νοτιοανατολικής Ευρώπης, υπό τον καθηγητή Ιωάννη Αρμακόλα.
Η εκδήλωση εντάχθηκε στο δίκτυο δράσεων του ΕΛΙΑΜΕΠ ως συνδιοργανωτής με το Open Society Foundations και το Cooperation and Development Institute (CDI), στο φετινό Civil Society and Think-Tank Forum (CSF), που θα πραγματοποιηθεί στις 14 και 15 Οκτωβρίου, στα Τίρανα. Το CSF διεξάγεται στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, μιας διακυβερνητικής πρωτοβουλίας, που υποστηρίζεται από την ΕΕ, για την προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων.
Υπό το πρίσμα των πρόσφατων γεωπολιτικών αλλαγών και του ανανεωμένου ενδιαφέροντος για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, το συνέδριο εξέτασε την τρέχουσα κατάσταση σε σχέση με τη διαδικασίας ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, 20 χρόνια μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης. Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να αναδιαμορφώνει τις προτεραιότητες της ΕΕ, οι επιπτώσεις για την ασφάλεια και άμυνα της ΕΕ επανήλθαν στο προσκήνιο, δόγματα εθνικής ασφάλειας, όπως της Γερμανίας, αναθεωρήθηκαν, ενώ Ουκρανία και Μολδαβία έλαβαν καθεστώς υποψήφιας χώρας προς ένταξη στην ΕΕ. Ταυτόχρονα και παρά την σημαντική πρόοδο ορισμένων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στον τομέα των μεταρρυθμίσεων η ευρωπαϊκή πορεία παραμένει αβέβαιη, την ώρα που η Ρωσία επιχειρεί να αυξήσει το γεωπολιτικό της αποτύπωμα στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό και εν μέσω του αυξανόμενου ενδιαφέροντος για τη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ, το συνέδριο ανέδειξε θέματα, όπως:
– τους παράγοντες που καθυστερούν την πρόοδο της διαδικασίας διεύρυνσης στην ΕΕ,
– τις προκλήσεις και προοπτικές της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ,
– τα μέσα για την αναζωογόνηση και επιτάχυνση της διαδικασίας,
– τους τρόπους ενίσχυσης της ευρωπαϊκής προοπτικής για τις κοινωνίες των Δυτ. Βαλκανίων,
– το ρόλο κρατών-μελών της ΕΕ, όπως η Γερμανία, για τη διεύρυνση, την επιρροή τρίτων χωρών και τις γεωπολιτικές εξελίξεις που επηρεάζουν την ενταξιακή διαδικασία.
Την εκδήλωση προλόγισαν η Γενική Διευθύντρια του ΕΛΙΑΜΕΠ, καθηγήτρια Μαρία Γαβουνέλη και ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκού και Διατλαντικού Διαλόγου του Ιδρύματος Hanns Seidel, Wolf Krug. Χαιρετισμό απηύθυνε ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, που τόνισε ότι «ως το παλαιότερο κράτος-μέλος της ΕΕ στην περιοχή, είναι χρέος μας να καθοδηγήσουμε τα Δυτικά Βαλκάνια στην πορεία τους προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση – προς τη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια».
Στα τέσσερα συνολικά πάνελ του συνεδρίου, ανάμεσα σε άλλους, συμμετείχαν οι: Bojan Marichikj (Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Βόρεια Μακεδονία), Miroslav Gačević (Υφυπουργός, για τη Διαδικασία Προσχώρησης στην ΕΕ, Σερβία) Jovana Marović, (πρ. αναπλ. Πρωθυπουργός, Μαυροβούνιο) Αlexandre Adam (πρ. σύμβουλος Γάλλου προέδρου Ε. Μακρόν / μέλος Κρατικού Συμβουλίου της Γαλλίας), Odeta Barbullushi (σύμβουλος του Πρωθυπουργού / εθνική συντονίστρια για τον Περιφερειακό Οικονομικό Χώρο, Αλβανία), Klaus Welle (Πρόεδρος, Martens Centre Academic Council / πρ. Γενικός Γραμματέας, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο), Christian Mölling (αναπλ. Διευθυντής, German Council on Foreign Relations – DGAP) κ.α.
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του συνεδρίου το επόμενο βήμα είναι η συμμετοχή του Προγράμματος Ν/Α Ευρώπης του ΕΛΙΑΜΕΠ ως συνδιοργανωτής του Civil Society and Think-Tank Forum (CSF), στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της Διαδικασίας του Βερολίνου, στις 14 και 15 Οκτωβρίου, στα Τίρανα.
