Η συνεχιζόμενη κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, η οποία περιλαμβάνει επιθέσεις των Χούθι κατά των ροών της διεθνούς ναυσιπλοΐας στην περιοχή, καθώς και τα στρατιωτικά μέτρα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους κατά στόχων των Χούθι στην Υεμένη, συνεπάγεται πλήθος νομικών, πολιτικών και οικονομικών προκλήσεων για τη διεθνή κοινότητα, όπως αποδεικνύεται, μεταξύ άλλων, από την υιοθέτηση του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 10 Ιανουαρίου 2024. Μεταξύ άλλων, είναι προφανές ότι από την υιοθέτηση του ψηφίσματος προκύπτουν σημαντικά ερωτήματα σε ό,τι αφορά το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων ως προς τη νομική κατηγοριοποίηση των εν λόγω επιθέσεων και τη νομιμότητα των μέτρων που λαμβάνονται από τρίτα κράτη. Σκοπός της παρόντος κειμένου είναι να εξετάσει τα εν λόγω ζητήματα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.
Υποστηρίζεται ότι ο κατάλληλος χαρακτηρισμός της τρέχουσας κατάστασης από την άποψη του δικαίου των ενόπλων συγκρούσεων είναι ότι πρόκειται για μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση (non-international armed conflcit – NIAC) μεταξύ της Υεμένης και άλλων κρατών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, και μιας μη κρατικής ένοπλης ομάδας, των Χούθι. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, οι επιθέσεις των Χούθι, ανάλογα με τα μέσα και εναντίον ποιού διαπράττονται, μπορούν να ταξινομηθούν ως α) πράξεις πειρατείας, β) πράξεις που ρυθμίζονται από το νόμους που διέπουν τις μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις στη θάλασσα, και γ) πράξεις «θαλάσσιας τρομοκρατίας», ή πιο εύστοχα, πράξεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης για την Καταστολή των Παράνομων Πράξεων κατά της Ασφάλειας της Ναυσιπλοΐας (SUA) του 1988. Κατά συνέπεια, τα εμπλεκόμενα κράτη δύνανται πράγματι να λάβουν μέτρα κατά των Χούθι, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, προκειμένου να προστατεύσουν τη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προβλέπονται στα άρθρα 105 και 110 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) έναντι πράξεων πειρατείας, ή στο άρθρο 92 όσον αφορά στην προστασία των πλοίων που φέρουν τη σημαία τους. Επίσης, μπορούν να τύχουν εφαρμογής και οι κανόνες που διέπουν τη ΝΙΑC στη θάλασσα, όσον αφορά στα μέρη της εν λόγω σύγκρουσης.
Το κείμενο, της σειράς Insights, υπογράφει ο Ευθύμιος Παπασταυρίδης, Επιστημονικός Συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ, Ερευνητής και Διδάσκων στη Νομική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Επισκέπτης Καθηγητής, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Επιστημονικός Συνεργάτης στην Ακαδημία Αθηνών και του PIL Center.
Διαβάστε το εδώ (στα Αγγλικά).