Τα παρόντα κείμενα πολιτικής εκπονήθηκαν στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών δραστηριοτήτων για το Civil Society and Think Tank Forum της Συνδιάσκεψης της Διαδικασίας του Βερολίνου 2023 που έλαβε χώρα στα Τίρανα και στο οποίο το ΕΛΙΑΜΕΠ συμμετείχε ως συνδιοργανωτής.

Το Civil Society Forum, που φιλοξενείται ετησίως από το 2015, αποτελεί σημαντική πτυχή της Διαδικασίας του Βερολίνου, καθώς συγκεντρώνει μια μεγάλη ομάδα αναλυτών και ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών από την περιοχή και την ΕΕ και προσπαθεί να δώσει νέα πνοή στη δημόσια συζήτηση για τα πιο πιεστικά ζητήματα σχετικά με τη διεύρυνση και να παράσχει συστάσεις στους φορείς χάραξης πολιτικής.

1) Βασικές προτάσεις της Θεματικής Ομάδας Εργασίας για την Πολιτική της Διεύρυνσης:

Το παρόν κείμενο πολιτικής που υπογράφει ο Ιωάννης Αρμακόλας, Κύριος Ερευνητής, Επικεφαλής Προγράμματος Νοτιοανατολικής Ευρώπης του ΕΛΙΑΜΕΠ και η Ana Krstinovska, Ερευνήτρια, Πρόγραμμα Νοτιοανατολικής Ευρώπης του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Σκοπός του κειμένου είναι να κάνει μια αποτίμηση των τρεχουσών ιδεών και πρωτοβουλιών για την επανεκκίνηση της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια εστιάζοντας στους τρόπους αντιμετώπισης των βασικών πολιτικών ζητημάτων που στέκονται εμπόδιο σε αυτή τη διαδικασία. Για τον σκοπό αυτό, το έγγραφο χρησιμοποιεί ως βάση τις διαβουλεύσεις μιας ευρείας ομάδας εμπειρογνωμόνων από τα Δυτικά Βαλκάνια και τα κράτη-μέλη της ΕΕ, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου 2023. Η διαδικασία περιελάβανε τρεις διαβουλεύσεις με 42 ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και μια δημόσια διάσκεψη με 144 συμμετέχοντες. Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) συντόνισε τη διαδικασία διαβούλευσης, παράλληλα με την κύρια ομάδα εμπειρογνωμόνων.

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ.

2) Βασικές προτάσεις της Θεματικής Ομάδας Εργασίας για την Ασφάλεια και τη Γεωπολιτική:

Οι συστάσεις αυτές προκύπτουν από διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες σε θέματα ασφάλειας από όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στο πλαίσιο της θεματικής ομάδας εργασίας για την ασφάλεια και τη γεωπολιτική. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν κυρίως στον τρόπο προώθησης της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας. Η διαδικασία περιελάβανε τρεις διαβουλεύσεις με 50 εμπειρογνώμονες σε θέματα ασφάλειας από τα Δυτικά Βαλκάνια και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και μια δημόσια διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Πρίστινα με 51 συμμετέχοντες. Στόχος της διάσκεψης αυτής ήταν η ανάλυση των πρωταρχικών συμπερασμάτων των διαβουλεύσεων και η διατύπωση μιας σειράς συστάσεων για την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας. Το Kosovar Centre for Security Studies (KCSS) συντόνισε τη διαδικασία διαβούλευσης, μαζί με μια βασική ομάδα εμπειρογνωμόνων ασφάλειας από καθεμία από τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ.

3) Βασικές προτάσεις της Θεματικής Ομάδας Εργασίας για την Κινητικότητα:

Οι συστάσεις αυτές προκύπτουν από τη διαδικασία διαβούλευσης που διεξήχθη στο πλαίσιο της θεματικής ομάδας εργασίας για την κινητικότητα η οποία συντονίστηκε από το SCiDEV. Η ομάδα εργασίας μελέτησε τον τρόπο με τον οποίο η συνεργασία και η συνεχής υποστήριξη της Έρευνας και της Καινοτομίας με γνώμονα την κινητικότητα είναι ζωτικής σημασίας για τον εφοδιασμό των Δυτικών Βαλκανίων με τα απαιτούμενα εργαλεία και γνώση για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή και ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ενώ παράλληλα περιορίζει το φαινόμενο του brain drain και προάγει μια γενιά καινοτόμων ατόμων που μπορούν να αναμορφώσουν το μέλλον της περιοχής. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2023, πραγματοποιήθηκαν τέσσερις διαβουλεύσεις, στις οποίες συμμετείχε μια διεπιστημονική ομάδα ενδιαφερομένων (43 συμμετέχοντες), συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, διακυβερνητικούς οργανισμούς, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, δεξαμενές σκέψης από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και την ΕΕ. Τον Σεπτέμβριο πραγματοποιήθηκε μια εκδήλωση δημόσιας διαβούλευσης που φιλοξένησε 55 συμμετέχοντες, καθώς και μια παρουσίαση στην Κοινή Επιστημονική Διάσκεψη της Διαδικασίας του Βερολίνου. Τα πορίσματα και οι συστάσεις επικυρώθηκαν κατά τη διάρκεια των επισκέψεων για την υποστήριξη και την παρουσίαση τους στο Βερολίνο, στις Βρυξέλλες και σε εκδηλώσεις δικτύωσης στο Σαράγιεβο και στο Μόναχο τον Σεπτέμβριο του 2023.

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ.

4) Βασικές προτάσεις της Θεματικής Ομάδας Εργασίας για την Ενέργεια:

Οι συστάσεις αυτές προκύπτουν από διαβουλεύσεις με ενδιαφερόμενους φορείς από όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και την ΕΕ στο πλαίσιο της θεματικής ομάδας εργασίας για την ενέργεια. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν κυρίως στη σημασία του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης επέκτασης και αναθεώρησης της Συνθήκης για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας, καθώς και σε μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς ενεργειακή μετάβαση. Η διαδικασία περιελάβανε δύο συναντήσεις διαβούλευσης με 40 εμπειρογνώμονες από τα Δυτικά Βαλκάνια και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και μια δημόσια διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο. Στόχος της διάσκεψης αυτής ήταν η ανάλυση των πρωταρχικών συμπερασμάτων της διαδικασίας διαβούλευσης και η διατύπωση μιας σειράς συστάσεων για την ενίσχυση των ενεργειακών μεταρρυθμίσεων. Το Renewables and Environmental Regulatory Institute (RERI) συντόνισε τη διαδικασία διαβούλευσης, μαζί με μια βασική ομάδα εμπειρογνωμόνων στον τομέα της ενέργειας από καθεμία από τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ.

5) Βασικές προτάσεις της Θεματικής Ομάδας Εργασίας για την Ψηφιακή μετάβαση και τη Συνδεσιμότητα:

Οι συστάσεις της θεματικής ομάδας εργασίας προκύπτουν από διαβουλεύσεις με περισσότερους από 30 συμμετέχοντες από οργανώσεις και ιδρύματα που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως τα ψηφιακά δικαιώματα, η ανάπτυξη των μέσων ενημέρωσης, η ακεραιότητα των πληροφοριών, η οικοδόμηση της δημοκρατίας, ο έλεγχος των γεγονότων, η τεχνολογία μεταξύ άλλων. Η ομάδα συνεδρίασε 2 φορές και είχε τακτικές διαδικτυακές επικοινωνίες, καθώς και ατομικές διαβουλεύσεις σχετικά με τις συστάσεις πολιτικής. Πραγματοποιήθηκαν επίσης ευρύτερες διαβουλεύσεις με 79 ενδιαφερόμενους φορείς, όπως εκπρόσωποι των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των θεσμικών οργάνων των κυβερνήσεων της περιοχής και ΜΚΟ με έδρα την ΕΕ. Πραγματοποιήθηκαν επίσης κλειστές συναντήσεις διαβούλευσης, μία με ομάδα οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών-μελών της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για τα Ψηφιακά Δικαιώματα (EDRI) και μία με μέλη του δικτύου SEECheck. Δύο δημόσιες εκδηλώσεις με 257 συμμετέχοντες πραγματοποιήθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας: μια συζήτηση σε πάνελ στο συνέδριο POINT στο Σαράγιεβο και μια κατά τη διάρκεια του θερινού σχολείου για τα ψηφιακά δικαιώματα στο Κότορ. Οι διαμεσολαβητές της ομάδας είχαν συναντήσεις με εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, γερμανικών υπουργείων στο Βερολίνο, καθώς και ατομικές συναντήσεις με φορείς λήψης αποφάσεων, τόσο στο Στρατηγικό Φόρουμ του Μπλεντ, όσο και μέσω επισκέψεων σε ιδρύματα της περιοχής. Το UG Zašto ne συντόνισε τη διαδικασία διαβούλευσης, μαζί με μια βασική ομάδα εμπειρογνωμόνων από καθεμία από τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ.

6) Βασικές προτάσεις της Θεματικής Ομάδας Εργασίας για το Κλίμα και την Πράσινη Ατζέντα:

Το παρόν έγγραφο πολιτικής συντάσσεται από το Institute for Good Governance and Policies in Environment and Climate Change (IPECC) το οποίο ήταν επικεφαλής της θεματικής ομάδας εργασίας για το κλίμα και την πράσινη ατζέντα του Civil Society and Think Tank Forum 2023 της Διαδικασίας του Βερολίνου. Οι απόψεις που περιγράφονται στο συγκεκριμένο έγγραφο πολιτικής διαμορφώθηκαν μέσω μιας διαδικασίας διαβούλευσης, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, μέλη της θεματικής ομάδας εργασίας για το κλίμα και την πράσινη ατζέντα και ενδιαφερόμενοι φορείς από Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και διακεκριμένοι εμπειρογνώμονες από τα Δυτικά Βαλκάνια και την ΕΕ. Ακόμη, οι θέσεις που περιγράφονται στο παρόν έγγραφο διαμορφώθηκαν και μέσω της έρευνας που παρουσιάζεται στα Εισαγωγικά Έγγραφα και των πληροφοριών και γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια των συναντήσεων με αρμόδιους φορείς. Η διαδικασία περιελάβανε τρεις συναντήσεις διαβούλευσης με 266 ενδιαφερόμενους και μια δημόσια υβριδική διάσκεψη στην οποία συμμετείχαν 102 άτομα. Οι παρούσες συστάσεις είναι αποτέλεσμα των στοχευμένων και ολοκληρωμένων προσπαθειών της θεματικής ομάδας εργασίας για το κλίμα και την πράσινη ατζέντα.

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ.

7) Βασικές προτάσεις της Θεματικής Ομάδας Εργασίας για την Πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Ενιαία Αγορά:

Το παρόν έγγραφο βασίζεται σε στοιχεία που προέκυψαν από τρεις περιφερειακές διαδικτυακές εκδηλώσεις διαβούλευσης και μια υβριδική δημόσια εκδήλωση της θεματικής ομάδας εργασίας για την “Πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Ενιαία Αγορά”, οι οποίες διοργανώθηκαν μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου 2023. Η θεματική ομάδα εργασίας υπό το συντονισμό του European Policy Institute – Skopje (EPI) συγκέντρωσε περισσότερους από 65 εμπειρογνώμονες από την κοινωνία των πολιτών, τον ακαδημαϊκό χώρο, τον ιδιωτικό τομέα και την κρατική διοίκηση από τα έξι κράτη των Δυτικών Βαλκανίων και κράτη-μέλη της ΕΕ, ενώ την εκδήλωση παρακολούθησαν 83 συμμετέχοντες. Το European Policy Institute – Skopje (EPI) συντόνισε τη διαδικασία διαβούλευσης από κοινού με μια βασική ομάδα εμπειρογνωμόνων.

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ.