ΕΛΙΑΜΕΠ | Μετανάστευση στη Μεσόγειο

Από το 2001, η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί μία από τις βασικότερες πύλες εισόδου στην Ευρώπη για πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και μετανάστες από τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική. Η διαδρομή αυτή περιλαμβάνει διελεύσεις προς την Ελλάδα, την Κύπρο (και, σε μικρότερο βαθμό, τη Βουλγαρία), κυρίως μέσω Τουρκίας, αν και αυξανόμενη κινητικότητα καταγράφεται και μέσω του Λιβάνου και της Λιβύης. Υπό το πρίσμα της περιφερειακής αστάθειας, η Ανατολική Μεσόγειος παραμένει σταθερά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ευρωπαίων υπευθύνων χάραξης πολιτικής – ιδίως μετά το 2015, όταν η συριακή προσφυγική κρίση την έφερε στο προσκήνιο.

Παρά το προσωρινό φρένο που έβαλαν η πανδημία COVID-19 και το παγκόσμιο κλείσιμο των συνόρων, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται εκ νέου αύξηση των αφίξεων, ιδίως στην Ελλάδα, ενώ η Κύπρος καταγράφει αριθμούς-ρεκόρ παράτυπων εισόδων συγκριτικά με προηγούμενες περιόδους. Και οι δύο χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με σύνθετες, μικτές μεταναστευτικές ροές, οι οποίες εξακολουθούν να διέρχονται κυρίως μέσω Τουρκίας, με αξιοσημείωτη ωστόσο αύξηση στις μετακινήσεις από τον Λίβανο και την Αίγυπτο.

Οι εκθέσεις που συντάχθηκαν στο πλαίσιο του έργου “Μετανάστευση στη Μεσόγειο” εξετάζουν σε βάθος αυτές τις μεταβαλλόμενες μεταναστευτικές δυναμικές και τις πολιτικές αποκρίσεις στην Αίγυπτο, τον Λίβανο, την Κύπρο και την Ελλάδα κατά την περίοδο 2021-2024. Παρότι οι χώρες αυτές διαδραματίζουν διαφορετικούς ρόλους –είτε ως σημεία προέλευσης, διέλευσης ή προορισμού– η έρευνα αναδεικνύει εντυπωσιακές ομοιότητες στον τρόπο με τον οποίο επιχειρούν να διαχειριστούν τις προκλήσεις του μεταναστευτικού στο ευρύτερο περιφερειακό πλαίσιο.