Κρίσιμα και συγχρόνως ευμετάβλητα αναμένονται τα επόμενα εικοσιτετράωρα για την πιθανότητα εκεχειρίας στη Γάζα, όπως δείχνουν οι αντιφατικές δηλώσεις των αξιωματούχων του Ισραήλ και της οργάνωσης Χαμάς, επεσήμανε σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Αίθουσα Σύνταξης» του ραδιοφωνικού σταθμού 102fm της ΕΡΤ3 (Θεσσαλονίκη) ο ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ Γαβριήλ Χαρίτος, διδάσκων Ιστορία των Ελληνοϊσραηλινών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο ισραηλινό Πανεπιστήμιο Μπεν-Γκουριόν. Από τη μια, ο ισραηλινός Υπουργός Εξωτερικών Ισράελ Κατς με σημερινές του δηλώσεις τονίζει ότι «βρισκόμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία» επισημαίνοντας ότι «πολλοί από τους 133 ομήρους θα γυρίσουν σύντομα σπίτι τους». Από την άλλη, εκπρόσωποι της Χαμάς τονίζουν ότι «το Ισραήλ δεν υποχώρησε καθόλου από τις θέσεις του», χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αποχωρούν από τις συνομιλίες του Καΐρου. Όπως επεσήμανε ο κ. Χαρίτος, στο Ισραήλ θεωρούν ότι έχουν εφαρμόσει όλα όσα τους έχει ζητήσει η διακυβέρνηση Μπάιντεν (έγκριση νέων διόδων ανθρωπιστικής βοήθειας και αποχώρηση των επιχειρησιακών δυνάμεων από την Γάζα), αλλά η Χαμάς ζητά οριστική αποχώρηση των Ισραηλινών από τον θύλακα χωρίς να επικρέμμαται η απειλή της επιχείρησης στη Ράφα και απρόσκοπτη επιστροφή των αμάχων από τον νότο προς τις εστίες τους στην βόρεια Γάζα – αιτήματα που το Ισραήλ απορρίπτει ξεκάθαρα. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Χαρίτος εκτίμησε ότι «ο βραχυπρόθεσμος στόχος που έχει τεθεί να ισχύσει μία ολιγοήμερη ανακωχή για ανθρωπιστικούς λόγους που θα αρχίσει αύριο ή μεθαύριο, κατά την διάρκεια της μουσουλμανικής γιορτής Ήντ Αλ-Φιτρ, δεν είναι ρεαλιστικός ως προς την χρονική του αφετηρία», διευκρινίζοντας παράλληλα ότι «το σημαντικό είναι να τεθεί σε εφαρμογή μία τέτοια ανακωχή, έστω κι αν ο χρονικός στόχος δεν επιτευχθεί».
Όσον αφορά στην απειλή του Ιράν να ανταπαντήσει στον ισραηλινό βομβαρδισμό του προξενείου του στην Δαμασκό, ο Γαβριήλ Χαρίτος μετέφερε το ανήσυχο κλίμα που επικρατεί στην ισραηλινή κοινή γνώμη. Ωστόσο, τόνισε ότι η χθεσινή δήλωση του αρχηγού των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων, στρ. Μοχαμάντ Μπαγερί, κατά την κηδεία του διοικητή της Δύναμης Αλ-Κοντς, Μοχαμάντ Ρεζά Ζαχεντί, που έχασε τη ζωή του στο ιρανικό προξενείο της Δαμασκού, «κινήθηκε στο γνώριμο πλαίσιο παλαιότερων ιρανικών δηλώσεων, σύμφωνα με τις οποίες το Ιράν θα απαντήσει στο Ισραήλ σε χρόνο και με τρόπο που θα επιλέξει στο μέλλον». Ο κ. Χαρίτος εκτίμησε ότι τα μάτια του Ιράν είναι στραμμένα στην κατάσταση στη Συρία και στον Λίβανο και λιγότερο στη Γάζα, προσθέτοντας ότι «μπορεί η κατάσταση στη Γάζα να φαίνεται πως ηρεμεί, ωστόσο το αντιστρόφως αντίθετο συμβαίνει από προχθές στο μέτωπο Ισραήλ-Χεζμπολάχ». «Το Ισραήλ πέτυχε ένα πολύ σημαντικό κτύπημα χθες σε μονάδα της ‘Δύναμης Ραντουάν’ (σ.σ. κομάντος της Χεζμπολάχ που είναι σε θέση να πραγματοποιήσει μία άλλη 7η Οκτωβρίου στους ισραηλινού οικισμούς στο βορρά) ενώ ανακοινώθηκε ότι εξουδετερώθηκε ο διοικητής της Ραντουάν σε αεροπορική επιδρομή σήμερα τα ξημερώματα», διευκρίνισε ο κ. Χαρίτος. Παρά την ένταση που σημειώνεται μεταξύ Ισραήλ και Ιράν το τελευταίο διάστημα, «θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι το Ιράν έχει ισχυρό αίσθημα αυτοσυντήρησης». «Είναι χαρακτηριστικό, συνεχίζει ο κ. Χαρίτος, ότι εάν παρατηρήσουμε ότι – σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες της Μέσης Ανατολής – τα σύνορα του Ιράν παραμένουν αμετάβλητα επί δεκαετίες», επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση της Τεχεράνης θα σκεφτεί πολύ να περάσει στην αντεπίθεση τη στιγμή που η διεθνής κοινότητα τηρεί επικριτική στάση κατά του Ισραήλ «ενώ αντιθέτως, το Ιράν φέρεται να βάλλεται και να τηρεί το λεγόμενο ‘ηθικό του πλεονέκτημα’ όπως τουλάχιστον εκείνο το αντιλαμβάνεται». Συνοψίζοντας, ο Γαβριήλ Χαρίτος τόνισε ότι «η ανταπάντηση του Ιράν θα εξαρτηθεί πρωτίστως από τις εξελίξεις στο μέτωπο Ισραήλ-Λιβάνου και Συρίας» χωρίς συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
Ερωτηθείς για το κλίμα που επικρατεί αυτήν την περίοδο στην Ιερουσαλήμ, όπου συναντώνται τα δύο σύνοικα εθνοτικά στοιχεία, το εβραϊκό και το αραβικό, ο κ. Χαρίτος ανέφερε ότι η πόλη έχει αρχίσει να επιστρέφει σε μία κανονικότητα, ύστερα από μία μακρά περίοδο ‘αυτοαπομόνωσης’ των Εβραίων και των Αράβων κατοίκων της πόλης, που απέφευγαν να βρεθούν στις ίδιες γειτονιές. «Πάντως εύκολα
μπορεί να καταλάβει κανείς ότι η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο, όταν στις καφετέριες κάθονται δίπλα σου κάθονται ένοπλοι έφεδροι ή ακόμα και νέες μητέρες να έχουν στον ώμο τους το όπλο τους και να βγάζουν βόλτα το καρότσι με το μωρό τους». «Αυτές είναι οι καθημερινές εικόνες της πόλης», είπε, προσθέτοντας ότι «το φετινό Πάσχα δεν θα είναι σαν τα άλλα».
Απαντώντας στην ερώτηση ποιο είναι το κεντρικό ζήτημα που θα παίξει καταλυτικό ρόλο για τον τερματισμό του πολέμου, ο Γαβριήλ Χαρίτος εξέφρασε την εκτίμηση ότι «το θέμα που όλοι συζητούν αλλά κανένας δεν το ανακοινώνει δημόσια είναι το εξής: Ποια θα είναι η τύχη των ηγετικών στελεχών της Χαμάς που βρίσκονται ακόμα στη Γάζα». «Αυτό που απασχολεί πρωτίστως την παλαιστινιακή οργάνωση είναι εάν τελικά θα καταφέρουν να διασωθούν μετά την λήξη του πολέμου. Άλλωστε, υπάρχει το ιστορικό προηγούμενο της εξορίας της ηγεσίας της PLO από τον Λίβανο προς την Τυνησία το 1982, αφού είχαν παρασχεθεί εγγυήσεις για την ασφάλειά της. Κάτι ανάλογο επιδιώκει και η Χαμάς σήμερα. Όταν, λοιπόν, απαντηθεί το ερώτημα σε ποια χώρα και με ποιες συνθήκες η ηγεσία της Χαμάς θα μεταφερθεί με σχετική ασφάλεια, τότε θα ξέρουμε πότε ακριβώς θα τελειώσει και αυτός ο γύρος της αέναης διαμάχης Ισραήλ-Παλαιστινίων», είπε ο κ. Χαρίτος. Από την άλλη, εκτίμησε ότι «ουσιαστικά, ο στόχος που έθεσε για τον εαυτό του το Ισραήλ να εκριζώσει, να εξαφανίσει την Χαμάς από τον χάρτη, δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται». «Οι Ισραηλινοί έθεσαν τον πήχη πολύ ψηλά», καταλήγει ο κ. Χαρίτος.
Ακούστε τη συνέντευξη εδώ.
