Την Πέμπτη 29 και Παρασκευή 30 Μαΐου, 2008 το Υπουργείο Εξωτερικών διοργάνωσε στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής, Διεθνή Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή και την Ανθρώπινη Ασφάλεια. Η Διάσκεψη αυτή ήταν η καταληκτική εκδήλωση της ετήσιας Ελληνικής Προεδρίας στο Δίκτυο για την Ανθρώπινη Ασφάλεια (Human Security Network, Μάιος 2007-08). Συνέπεσε, δε, με την 10η Συνάντηση των χωρών-μελών του Δικτύου στις 30 Μαΐου, στο ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρετανία”.
Στο Δίκτυο συμμετέχουν 13 χώρες και η Ελλάδα αποτελεί μέλος από τη σύστασή του ΔΑΑ το 1999, μαζί με τα ιδρυτικά μέλη Καναδά και Νορβηγία, τα οποία πλαισίωσαν κράτη από την Ευρώπη (Ελβετία, Ιρλανδία, Αυστρία, Σλοβενία, Ολλανδία -αποχώρησε το 2007-), τη Μέση Ανατολή (Ιορδανία), την Αφρική (Μάλι, καθώς και Νότια Αφρική με καθεστώς παρατηρητή), τη Λατινική Αμερική (Χιλή, Kόστα Ρίκα) και την Ασία (Ταϊλάνδη).
Η στρατηγική της Ελλάδας
Το Υπουργείο Εξωτερικών επέλεξε να συνδέσει την Ελληνική Προεδρία με ένα θέμα που είναι σήμερα επίκαιρο -λόγω Μυανμάρ και διεθνούς κρίσης των τιμών των τροφίμων- τη σχέση κλιματικής αλλαγής και ανθρώπινης ασφάλειας και ειδικότερα τις συνέπειες σε τρεις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού: γυναίκες, παιδιά και μετακινούμενους πληθυσμούς λόγω κλιματικής αλλαγής.
Η σχέση αυτή, παρά το γεγονός ότι έχει εντυπωθεί στην παγκόσμια κοινότητα με τραγικά γεγονότα καταστροφών, αποτέλεσμα, κυρίως, ακραίων καιρικών φαινόμενων, δεν έχει επαρκώς μελετηθεί και αναδειχθεί.
Για το λόγο αυτό, το Υπουργείο Εξωτερικών ανέλαβε και προώθησε, τον τελευταίο χρόνο, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και δράσεις προς τις εξής τρεις βασικές κατευθύνσεις:
* της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της διεθνούς και ελληνικής κοινότητας, μέσα από τη διοργάνωση μεγάλων εκδηλώσεων στην Αθήνα, τη Νέα Υόρκη και το Μπαλί, τη Γενεύη και τη Βιέννη. Οι εκδηλώσεις αυτές έγιναν σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και κράτη-μέλη του Δ.Α.Α, όπως το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, η UNICEF, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης και το Αυστριακό Υπουργείο Εξωτερικών. Στην Αθήνα έγινε η εναρκτήρια εκδήλωση της Προεδρίας. Οι εκδηλώσεις στη Νέα Υόρκη και το Μπαλί επικεντρώθηκαν στην κλιματική αλλαγή και τα παιδιά, της Βιέννης στις γυναίκες και της Γενεύης στους μετακινούμενους, λόγω κλιματικής αλλαγής, πληθυσμούς. Σε όλες τις εκδηλώσεις συμμετείχαν ειδικοί, επιστήμονες, εκπρόσωποι κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών, ορισμένοι εκ των οποίων συμμετέχουν στη Διάσκεψη των Αθηνών.
* της επεξεργασίας και προώθησης συγκεκριμένων προτάσεων πολιτικής για την κλιματική αλλαγή, την ανθρώπινη ασφάλεια και την αναπτυξιακή βοήθεια. Με τη συνεργασία διεθνών οργανισμών και κορυφαίων, στο είδος τους, επιστημόνων, συντάχθηκαν τέσσερα κείμενα πολιτικής (policy papers): ένα για κάθε ευάλωτη ομάδα πληθυσμού καθώς και ένα συνολικότερο για τη σχέση κλιματικής αλλαγής, ανθρώπινης ασφάλειας και αναπτυξιακής βοήθειας. Ειδικότερα: το κείμενο για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα παιδιά έγινε σε συνεργασία με τη UNICEF, το κείμενο για τις γυναίκες σε συνεργασία με το Women’s Environment and Development Organization (WEDO) και αυτό για τα άτομα που εγκαταλείπουν τις εστίες τους, λόγω κλιματικής αλλαγής, σε συνεργασία με το United Nations University. Το συνολικότερο κείμενο έγινε σε συνεργασία με το διεθνές ερευνητικό κέντρο International Institute for Environment and Development με Δ/ντή Ερευνών τον Δρα Saleemul Huq, ο οποίος και θα συμμετέχει στη Διάσκεψη.
* της επεξεργασίας και προώθησης, στο πλαίσιο της αναπτυξιακής συνεργασίας και βοήθειας, ευέλικτων χρηματοδοτικών προγραμμάτων της Ελλάδας για την ενίσχυση της ικανότητας προσαρμογής των λιγότερο αναπτυγμένων και των μικρών νησιωτικών χωρών στην κλιματική αλλαγή.
Η Διάσκεψη έφερε κοντά εκπροσώπους κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών, ακαδημαϊκών και ειδικών για το θέμα. Παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν τα τέσσερα κείμενα πολιτικής καθώς και θέματα αιχμής και επικαιρότητας.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον έγιναν δεκτές οι τοποθετήσεις όπως του Αναπληρωτή Εκτελεστικού Διευθυντή του Παγκόσμιου Προγράμματος Σίτισης (WFP) του ΟΗΕ, John Powell, για την κλιματική αλλαγή και την επισιτιστική βοήθεια και επάρκεια σε μια εποχή που οι τιμές των τροφίμων είναι σε συνεχή άνοδο. Επίσης, του Γενικού Γραμματέα του Διεθνούς Μετεωρολογικού Οργανισμού, Michel Jarraud, ο οποίος εκπροσωπεί έναν οργανισμό που από το 1976 είχε διαγνώσει το πρόβλημα της επικίνδυνης συσσώρευσης διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, κάνοντας λόγο για τις συνέπειες. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετεωρολογίας είναι, μαζί με την Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), βασικός σύμβουλος των Η.Ε. για την Κλιματική Αλλαγή.
Στη Διάσκεψη συμμετείχαν από την Κωνσταντινούπολη, μέσω τηλεδιάσκεψης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Ελληνικής καταγωγής οικονομικός σύμβουλος της κυβέρνησης της Μεγάλης Βρετανίας και μέλος της επιστημονικής ομάδας για την επισκόπηση των οικονομικών της Κλιματικής Αλλαγής (Stern Review on Economics of Climate Change) κ. Δημήτρης Ζεγκέλης και ο καθηγητής Χ. Ζερεφός, εργασίες του οποίου έχουν περιληφθεί στις εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή η οποία βραβεύθηκε μαζί με τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Αλ Γκορ με το Νόμπελ Ειρήνης 2007.
Τις εργασίες της Διεθνούς Διάσκεψης άνοιξε η Υπουργός Εξωτερικών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, την Πέμπτη 29 Μαΐου, στις 09.30 καθώς και ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων κ. Γιώργος Σουφλιάς. Από πλευράς Υπουργείου Εξωτερικών μίλησαν ο Υφυπουργός κ. Πέτρος Δούκας και ο ΓΓΔΟΣ & ΑΣ κ. Θόδωρος Σκυλακάκης.
Την Παρασκευή 30 Μαΐου πραγματοποιήθηκε η Συνάντηση των κρατών-μελών στο ΔΑΑ. Το ΔΑΑ δημιουργήθηκε το 1999 μέσα από την ανάγκη ανάδειξης και προστασίας, σε διεθνές επίπεδο, της ανθρώπινης ασφάλειας έναντι απειλών που ξεπερνούν τα γεωγραφικά σύνορα.
Στη Διεθνή Διάσκεψη συμμετείχαν οι:
* Μισέλ Ζαρώ, Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO)
* Σαλεεμούλ Χακ, Διευθυντής της Ομάδας Κλιματικής Αλλαγής (Climate Change Group) του Διεθνούς Ινστιτούτου για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη και συντάκτης του κειμένου πολιτικής με τίτλο «Κλιματική Αλλαγή και Ανθρώπινη Ασφάλεια»
* Τζων Πάουελ, Αναπληρωτής Εκτελεστικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Προγράμματος Σίτισης (WFP) του ΟΗΕ
* Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, Πρόεδρος της Επιτροπής Θρησκειών, Επιστημών και Περιβάλλοντος, εκπρόσωπος στη Διάσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη
* Γιάνος Μπόγκαρντι, διευθυντής του Ινστιτούτου για το Περιβάλλον και την Ανθρώπινη Ασφάλεια του Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Εθνών
* Ρασίντ Χαλίκωφ, διευθυντής του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA)
* Βανέσα Τόμπιν, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Προγραμμάτων στη UNICEF
* Ιρένε Ντάνκελμαν, Αντιπρόεδρος της Οργάνωσης Γυναικών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (WEDO)
* Χάριετ Σμιντ, Διευθύντρια του Γραφείου του ΟΗΕ, του Ειδικού Εκπροσώπου για τις Λιγότερο Αναπτυγμένες Χώρες, τις Περίκλειστες Αναπτυσσόμενες Χώρες και τις Μικρές Νησιωτικές Αναπτυσσόμενες Χώρες.
* Γιάνικ Γκλέμαρεκ, Εκτελεστικός Συντονιστής του Παγκόσμιου Ταμείου Περιβάλλοντος (GEF) του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNDP)
* Δρ Ανγκους Φράιντεϊ, Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Γρενάδας στον ΟΗΕ και Πρόεδρος της Συμμαχίας των Μικρών Νησιωτικών Κρατών
Από ελληνικής πλευράς στη Διάσκεψη πήραν μέρος οι:
* Ευγενία Τσουμάνη, Γενική Γραμματέας Ισότητας του Υπουργείου Εσωτερικών. Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης
* Μαριάννα Βαρδινογιάννη, Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO
* Χρήστος Ζερεφός, καθηγητής Ατμοσφαιρικής Φυσικής και Πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
* Δημήτρης Ζενγκέλης, Σύμβουλος της Βρετανικής Κυβέρνησης, οικονομολόγος και μέλος της επιστημονικής ομάδας της Έκθεσης Στερν
* Δημήτρης Τριχόπουλος, καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ
* Αλέξανδρος Ζαβός, Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ)
* Λουκάς Τσούκαλης, Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ
* Θάνος Ντόκος, Γενικός Διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ