Την τελευταία δεκαετία, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει λάβει δραστικά μέτρα για τη βελτίωση της αμυντικής βιομηχανικής της βάσης, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη διαρκώς αυξανόμενη στρατηγική της φιλοδοξία. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (ΕΤΑ), που συστάθηκε το 2021 και το διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια της ΕΕ να δημιουργήσει μία περισσότερο ενιαία και ανταγωνιστική αμυντική βιομηχανική βάση.
Το ΕΤΑ λειτουργεί επί τη βάσει ετήσιων προγραμμάτων εργασίας και έχει υποστηρίξει (έως τον Ιούνιο του 2025) 224 συνεργατικά projects, στα οποία μετέχει πλήθος οντοτήτων από όλα τα κράτη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας (εκτός της Μάλτας) και η Νορβηγία.
Στόχος του παρόντος κειμένου πολιτικής είναι:
- η αξιολόγηση του βαθμού και της φύσης της διασυνοριακής βιομηχανικής συνεργασίας μεταξύ των προαναφερθεισών χωρών, στο πλαίσιο του ΕΤΑ, και
- η εύρεση αναδυόμενων προτύπων συνεργασίας μεταξύ οντοτήτων από διαφορετικές χώρες τόσο στο γενικότερο πλαίσιο του ΕΤΑ όσο και σε συγκεκριμένες κατηγορίες αυτού.
Tα κύρια ευρήματα της έρευνας αναδεικνύουν:
- την επιτυχία του ΕΤΑ στη δημιουργία ενός πυκνού και στενά συνδεδεμένου δικτύου συνεργασίας μεταξύ οντοτήτων από τις συμμετέχουσες χώρες,
- τη δημιουργία στενότερων δικτύων συνεργασίας μεταξύ των χωρών με το μεγαλύτερο αριθμό συμμετοχών σε έργα ΕΤΑ,
- το διαφορετικό προσανατολισμό στη συμμετοχή διαφορετικών οντοτήτων επί τη βάσει της χώρας προελεύσεως τους, την εξειδίκευσή τους και των εθνικών/γεωστρατηγικών προτεραιοτήτων τους,
- τη διαρκώς αυξανόμενη σημασία του ρόλου των συντονιστών των έργων ΕΤΑ.
Οι προτάσεις πολιτικής άπτονται τριών θεματικών περιοχών:
- Ως προς τη χρηματοδότηση: η επιτυχία του ΕΤΑ δικαιολογεί την αύξηση των κονδυλίων για την ενδυνάμωση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ και την υποστήριξη της διασυνοριακής βιομηχανικής συνεργασίας,
- Προς επίτευξη μίας μεγαλύτερης συμμετοχής από οντότητες όλων των συμμετεχουσών χωρών, η ΕΕ πρέπει να παρέχει κίνητρα συμμετοχής στις οντότητες των χωρών που σημειώνουν μικρότερη συμμετοχή.
- Όσον αφορά την Ελλάδα, περαιτέρω στήριξη των (εν δυνάμει) συμμετεχουσών οντοτήτων είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα για τα ερευνητικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν προς όφελος της εθνικής προσπάθειας “Rebrain Greece”.
Το Κείμενο Πολιτικής υπογράφουν οι Σπύρος Μπλαβούκος, Κύριος Ερευνητής, Επικεφαλής Προγράμματος Ευρωπαϊκοί Θεσμοί και Πολιτικές, Επικεφαλής Ευρωπαϊκού Προγράμματος ‘Αριάν Κοντέλλη’, Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πάνος Πολίτης Λάμπρου, Βοηθός Ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και Γεώργιος Ματσούκας, Βοηθός Έρευνας στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
Διαβάστε το εδώ σε μορφή pdf.