Από το 2017 η ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη υποστηρίζει την ομώνυμη Ερευνητική Έδρα στο Παρατηρητήριο Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Μέχρι το 2020 η Έδρα χρηματοδότησε την εκπόνηση επιστημονικών μελετών ελληνικού ενδιαφέροντος γύρω από θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής οικονομίας, με μέρος της χρηματοδότησης να διατίθεται για τη στελέχωση θέσης βοηθού ερευνητή. Στη συνέχεια, την δεύτερη περίοδο (2020-2023), το Ίδρυμα υποστήριξε μια μεταδιδακτορική θέση έρευνας στην ελληνική και ευρωπαϊκή πολιτική οικονομία.
Από τον Οκτώβριο του 2023, το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη είναι πλέον η μοναδική πηγή τακτικής χρηματοδότησης του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ, ενώ ο επικεφαλής του κατέχει την ομώνυμη Ερευνητική Έδρα. Μέρος της επιχορήγησης του Ιδρύματος κατευθύνεται στην ανάθεση και παραγωγή της νέας σειράς «Κείμενα Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας» πάνω σε επείγοντα θέματα ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης.
Από τον Οκτώβριο του 2017 μέχρι το Σεπτέμβριο του 2021 επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ ήταν ο Δημήτρης Κατσίκας, πλέον Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας και Διευθυντής του Κέντρου Ερευνών για την Οικονομική Πολιτική, τη Διακυβέρνηση και την Ανάπτυξη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Την ερευνητική έδρα Α.Γ. Λεβέντη από τον Οκτώβριο του 2021 και έπειτα κατέχει ο Μάνος Ματσαγγάνης, Καθηγητής Δημόσιας Οικονομίας στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου, και επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
2023 – 2024
Από τον Οκτώβριο του 2023 η ανάθεση, παραγωγή, και διάδοση της σειράς «Κείμενα Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας» έγινε ο πυρήνας της δραστηριότητας του Παρατηρητηρίου Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Οικονομίας στο ΕΛΙΑΜΕΠ. Από την εκκίνηση της τον Δεκέμβριο του 2023 και με την υποστήριξη του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, η σειρά αυτή στοχεύει στην άνοδο του επιπέδου της πληροφόρησης για αναδυόμενα οικονομικά ζητήματα μείζονος σημασία για την Ευρώπη και την Ελλάδα, καθώς και στην παρέμβαση στη δημόσια συζήτηση για την αναζήτηση λύσεων σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Για το λόγο αυτό, η δημοσίευση κάθε τέτοιου Κειμένου Ενημέρωσης ακολουθείται από (α) ένα κλειστό σεμινάριο με τη συμμετοχή κυβερνητικών στελεχών, εκπροσώπων πολιτικών κομμάτων, των επιχειρήσεων, της κοινωνίας των πολιτών, ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, και δημοσιογράφων (με σεβασμό της εμπιστευτικότητας), (ii) ένα διαδικτυακό σεμινάριο που απευθύνεται στο διεθνές κοινό, και (iii) ένα podcast που απευθύνεται στο ελληνικό κοινό. Τέσσερα Κείμενα Ενημέρωσης παράγονται κάθε έτος και το πρόγραμμα ανανεώνεται σε ετήσια βάση.
Κείμενο Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας #1
Η αρχή της σειράς έγινε με το πρώτο Κείμενο Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας, τιτλοφορούμενο «Ο Πράσινος Μετασχηματισμός της Ευρώπης: προκλήσεις, ευκαιρίες και η πορεία προς τα εμπρός», του οποίου η προβληματική αφορούσε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τα συνακόλουθα για την περιβαλλοντική πολιτική στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2023, στη διάρκεια της διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (COP28) στο Ντουμπάι. Το κείμενο πολιτικής, το οποίο είναι διαθέσιμο εδώ, επιμελήθηκαν η Φοίβη Κουντούρη, ο Κωνσταντίνος Δελλής και ο Άγγελος Πλατανιώτης, οι οποίοι στελεχώνουν τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών και το Ερευνητικό Εργαστήριο ReSEES του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Συμπληρώνοντας την δημοσίευση του Κειμένου και ορμώμενο από την διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, διοργανώθηκε τον Φεβρουάριο του 2024 κλειστό σεμινάριο, στο πλαίσιο του οποίου εκτυλίχθηκε συζήτηση με επιλεγμένους αναλυτές και εκπροσώπους της πολιτικής γύρω από καίρια θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής. Επιπλέον, ακολούθησε σχετική διαδικτυακή συζήτηση στις 27 Μαρτίου με την Εμμανουέλα Δούση, την Φοίβη Κουντούρη, τον Νίκο Μάτζαρη και τον Alessio Terzi, την οποία συντόνισε ο Μάνος Ματσαγγάνης, όπως και διεξήχθη συζήτηση μεταξύ της ερευνήτριας Φοίβης Κουντούρη και της Οντίν Λιναρδάτου σε podcast τον Φεβρουάριο του 2024, προσεγγίζοντας τα τιθέμενα ζητήματα περιβαλλοντικής πολιτικής του Κειμένου.
Κείμενο Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας #2
Το δεύτερο Κείμενο Ενημέρωσης, με τίτλο «Αξιοποιώντας τη νέα βιομηχανική πολιτική της ΕΕ στην αναδιαμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου της Ελλάδας», το οποίο θα βρείτε διαθέσιμο στα ελληνικά εδώ, δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2024. Το Κείμενο πραγματεύεται την αναζήτηση στρατηγικής αυτονομίας και τη διαμόρφωση μίας νέας βιομηχανικής πολιτικής στην Ευρώπη, όπως και τις επακόλουθες επιπτώσεις και ευκαιρίες για την Ελλάδα. Το κείμενο επιμελήθηκαν ο Άγγελος Τσακανίκας και ο Πέτρος Δήμας, στελέχη του Εργαστηρίου Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας (ΕΒΕΟ), Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ). Με αφορμή την δημοσίευσή του, πραγματοποιήθηκε τον ίδιο μήνα κλειστό σεμινάριο, επιτρέποντας την παρουσίαση των ευρημάτων του Κειμένου Ενημέρωσης σε επιλεγμένους καλεσμένους και την διεξαγωγή διαλόγου γύρω από καθοριστικά ζητήματα βιομηχανικής πολιτικής. Εν συνεχεία, έλαβε χώρα στις 28 Μαΐου μία ακόμα διαδικτυακή συζήτηση με καλεσμένους τους συγγραφείς Άγγελο Τσακανίκα και Πέτρο Δήμα, καθώς και τον Nicholas Vonortas, την Reinhilde Veugelers, και τον Μάνο Ματσαγγάνη. Επιπλέον, οι συγγραφείς συζήτησαν τα ζητήματα που υπογράμμισαν στο Κείμενό τους και σε μορφή podcast τον Ιούνιο του 2024.
Κείμενο Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας #3
Το τρίτο Κείμενο Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας, το οποίο φέρει τον τίτλο «Η ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση: Πρόσφατες εξελίξεις και μελλοντικές προοπτικές – Ευγενία Βέλλα» και θα βρείτε διαθέσιμο εδώ, δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2024 ενόψει των Ευρωεκλογών. Το κείμενο βολιδοσκοπεί την ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση, πραγματευόμενο τις πρόσφατες πολιτικές και γεωπολιτικές εξελίξεις του εν λόγω ζητήματος, καθώς και τις μελλοντικές επιπτώσεις του για την Ευρώπη και την Ελλάδα. Το κείμενο συνέταξε η Ευγενία Βέλλα, Ερευνήτρια του ΕΛΙΑΜΕΠ και Επίκουρη Καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ομοίως με τα υπόλοιπα Κείμενα Ενημέρωσης, η δημοσίευσή του συνοδεύτηκε τον ίδιο μήνα από κλειστό σεμινάριο, στο πλαίσιο του οποίου διεξήχθη γόνιμος διάλογος επί ζητημάτων μεταναστευτικής πολιτικής μεταξύ πολιτικών εκπροσώπων, κοινωνικών εταίρων, ΜΚΟ, διεθνών οργανισμών, δημοσιογράφων, και ανεξάρτητων αναλυτών. Ακόμα, τόσο συζήτηση με την Οντίν Λιναρδάτου σε podcast, όσο και διαδικτυακή συζήτηση με εξειδικευμένο πάνελ πάνω στο κρίσιμο αυτό ζήτημα είναι δρομολογημένα για το φθινόπωρο του 2024.
Κείμενο Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας #4
Το τέταρτο Κείμενο Ενημέρωσης Ευρωπαϊκής Οικονομίας, προγραμματισμένο για το Φθινόπωρο του 2024, θα εξετάζει τις αναδιαρθρώσεις στην Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις πρόσφατες εξελίξεις σχετιζόμενες με αυτές, όπως οι πανευρωπαϊκές κινητοποιήσεις των αγροτών, και τις απολήξεις των αλλαγών αυτών στην επάρκεια σιτισμού, στον προϋπολογισμό της ΕΕ, και στην Πράσινη Μετάβαση. Το Κείμενο έχει ανατεθεί στον Τάσο Χανιώτη, τέως Διευθυντή της Διεύθυνσης Στρατηγικής, Απλοποίησης και Αναλύσεων Πολιτικής στη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, νυν Επισκέπτη Ανώτερο Ερευνητή στο International Institute for Applied Systems Analysis στην Αυστρία.
2022 – 2023
Η Χρύσα Παπαλεξάτου έγινε η επόμενη Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια της Ερευνητικής Έδρας Α.Γ. Λεβέντη στο ΕΛΙΑΜΕΠ για την περίοδο 2022-2023. Η κ. Παπαλεξάτου εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή της στο London School of Economics, και το μεταπτυχιακό δίπλωμά της στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Η έρευνά της επικεντρώθηκε σε θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής οικονομίας, οικονομικής ανισότητας, νομισματικής ολοκλήρωσης, τραπεζικού τομέα, στέγασης και δημόσιας πολιτικής. Κατά τη διάρκεια της Μεταδιδακτορικής Ερευνητικής Υποτροφίας Α. Γ. Λεβέντη, η κ. Παπαλεξάτου δημοσίευσε άρθρα στον Τύπο και ερευνητικά σημειώματα για διάφορα θέματα, ενώ εργάστηκε σε ένα κείμενο πολιτικής που διερευνά την ανάπτυξη και τη συμβολή των υπηρεσιών παιδικής φροντίδας στην Ελλάδα και την ΕΕ. Σήμερα η κ. Παπαλεξάτου είναι Επισκέπτρια Ερευνήτρια στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο του LSE, και συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ.
2021 – 2022
Το 2021-2022, για τη θέση του μεταδιδακτορικού υποτρόφου της Ερευνητικής Έδρας Α.Γ. Λεβέντη στο ΕΛΙΑΜΕΠ επιλέχθηκε ο Γεώργιος Μανάλης. Ο κ. Μανάλης κατέχει διδακτορικό τίτλο από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο στη Φλωρεντίας, καθώς και μεταπτυχιακά διπλώματα από το London School of Economics and Political Science και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η έρευνα του κ. Μανάλη εξειδικεύεται σε θέματα μακροοικονομικής ανάλυσης και ποσοτικών μεθόδων, όπως εἰναι η επίπτωση των θεσμικών αλλαγών στην οικονομία των αναπτυσσόμενων χωρών, καθώς και τα προβλήματα πολιτικής οικονομίας στην Ευρωζώνη. Κατά τη διάρκεια της υποτροφίας του στην Έδρα Α. Γ. Λεβέντη, ο κ. Μανάλης εξέτασε μεταξύ άλλων τη συμβουλή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με κοινωνική συνοχή. Σήμερα ο Γεώργιος Μανάλης είναι Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Εδιμβούργου, και συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ.
2020 – 2021
Το 2020-2021, σύμφωνα με τον νέο τρόπο λειτουργίας της Έδρας, προκηρύχθηκε θέση μεταδιδακτορικού ερευνητή. Πρώτος μεταδιδακτορικός υπότροφος της Ερευνητικής Έδρας Α.Γ. Λεβέντη στο ΕΛΙΑΜΕΠ έγινε ο Απόστολος Φασιανός. Ο κ. Φασιανός είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου στα Οικονομικά από το Πανεπιστήμιο του Λίμερικ, MSc στην Οικονομική Ανάπτυξη από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, και MPhil στην Οικονομική Θεωρία από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Προηγουμένως είχε εργαστεί ως οικονομολόγος στο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του ελληνικού Υπουργείου Οικονομικών, και στη Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ιρλανδικής Κεντρικής Τράπεζας. Είχε επίσης συμμετάσχει σε ερευνητικά έργα της Τράπεζας της Αγγλίας και της Κεντρικής Τράπεζας της Νέας Ζηλανδίας. Κατά τη διάρκεια της υποτροφίας του στην Έδρα Α. Γ. Λεβέντη, ο κ. Φασιανός εξέτασε τη σχέση μεταξύ νομισματικής πολιτικής και εισοδηματικών ανισοτήτων χρησιμοποιώντας μια διακρατική προσέγγιση. Σήμερα ο Απόστολος Φασιανός είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
2019 – 2020
Το 2019-2020, η Έδρα ανέθεσε μελέτη με τίτλο: «Εξωστρέφεια, Εξαγωγές των Επιχειρήσεων και Μισθολογικό Περιβάλλον στην Ελληνική Οικονομία» στους Καθηγητές του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Μαργαρίτα Κατσίμη, Σαράντη Καλυβίτη, και Θωμά Μούτο. Η Θεώνη Κακουλίδου, υποψήφια διδάκτωρ στο ίδιο Τμήμα, συνυπέγραψε τη μελέτη. Στόχος της μελέτης (που είναι διαθέσιμη εδώ) ήταν η ανάλυση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των ελληνικών επιχειρήσεων, χρησιμοποιώντας δεδομένα από εξαγωγικές εταιρείες. Τονίστηκε ιδιαίτερα η επίδραση των παραγόντων που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των εταιρειών αυτών, χρησιμοποιώντας ως μελέτη περίπτωσης τη μείωση του κατώτατου μισθού (Φεβρουάριος 2012). Τη θέση Ερευνητικού Βοηθού κατέλαβε η Δήμητρα Τσίγκου, υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο τίτλος της διδακτορικής διατριβής της ήταν: “Ο Ρόλος της Γερμανίας και της Γαλλίας στην Ευρωζώνη: Συγκριτική Προσέγγιση“.
2018 – 2019
Το 2018-2019, η Έδρα χρηματοδότησε τη μελέτη: «Διαρθρωτικές αλλαγές στο πεδίο της δημοσιονομικής πολιτικής στα χρόνια της κρίσης: Θεσμικό πλαίσιο και οικονομικά αποτελέσματα» που συντόνισε ο Πάνος Τσακλόγλου, Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συγγραφή της μελέτης, την οποία θα βρείτε εδώ, συνέβαλε η Μαριάνθη Αναστασάτου, οικονομολόγος στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Από 1 Οκτωβρίου 2018 έως 15 Φεβρουαρίου 2019, τη θέση του βοηθού ερευνητή κατείχε ο Ζήσης Μανούζας, υποψήφιος διδάκτωρ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο τίτλος της διδακτορικής διατριβής του κ. Μανούζα ήταν: «Κοινωνική ανοχή της δημοσιονομικής λιτότητας στις χώρες της Ευρωζώνης: Εξηγήσεις της πολιτικής οικονομίας».
Από τις 15 Φεβρουαρίου 2019, τη θέση βοηθού ερευνητή κατέλαβε η Πέρη Μπαζώτη, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Πολιτική από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με ερευνητική εμπειρία στην κρίση της Ευρωζώνης. Η κ. Μπαζώτη εκπόνησε μελέτη με τίτλο: «Εκπαίδευση και μισθολογικές ανισότητες στην Ελλάδα: πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και οι επιδράσεις της στο εισόδημα», την οποία θα βρείτε διαθέσιμη στα αγγλικά εδώ.
2017 – 2018
Το 2017-2018, η μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από την Έδρα είχε τίτλο «Μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση στη διάρκεια της κρίσης: Επισκόπηση, Περιγραφή, Αποτίμηση». Η έρευνα ανέλυσε τις μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση που προωθήθηκαν στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Οικονομικής Προσαρμογής. Σκοπός της μελέτης ήταν η αξιολόγηση των επιπτώσεων των μεταρρυθμίσεων, καθώς και των εμποδίων που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της υλοποίησης. Τη μελέτη συντόνισε η Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καλλιόπη Σπανού. Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν οι Χρήστος Ιωάννου, Μαντώ Λαμπροπούλου, Ευαγγελία Μπαλλά, και Δημήτρης Οικονόμου. Μπορείτε να βρείτε τη σύνοψη των βασικών ευρημάτων και συμπερασμάτων της έκθεσης εδώ, ενώ η μετάφρασή της στα αγγλικά είναι διαθέσιμη εδώ. Η πλήρης μελέτη είναι διαθέσιμη εδώ.
Τη θέση βοηθού ερευνητή κατέλαβε ο Βαγγέλης Αρβανίτης, υποψήφιος διδάκτωρ στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η διατριβή του είχε τίτλο: «Διαφάνεια Κεντρικών Τραπεζών και μηχανισμοί μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής». Ως μέρος των καθηκόντων του, ο κ. Αρβανίτης συνέγραψε ένα ερευνητικό κείμενο με τίτλο «Η επίδραση της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη διάρθρωση των δανείων των Ευρωπαϊκών χωρών», το οποίο είναι διαθέσιμο εδώ.
