Μετά το Brexit, που αναμφίβολα θα επηρεάσει τις προσπάθειες για κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική και αμυντική πολιτική (καθώς η Βρετανία διαθέτει πρώτης γραμμής διπλωματία και ένοπλες δυνάμεις), σημειώθηκαν πρόσφατα δύο άλλες σημαντικές εξελίξεις για την ευρωπαϊκή ασφάλεια: η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία και η παρουσίαση της νέας Στρατηγικής Παγκόσμιας Ασφάλειας της Ε.Ε. Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ επικυρώθηκε η απόφαση για αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας της Συμμαχίας στην Ανατολική Ευρώπη ως αντίδραση στη ρωσική επιθετικότητα και υπήρξε συμφωνία ως προς την ανάγκη αυξημένης αποτρεπτικής ικανότητας έναντι της Ρωσίας. Μοναδική διαφωνία (στη συζήτηση, όχι στο τελικό ανακοινωθέν) αυτή του Ελληνα πρωθυπουργού, που επισήμανε –ορθώς, κατά την άποψή μας– ότι πρέπει να σταματήσει η αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Τίθεται, βεβαίως, το ερώτημα αν επρόκειτο περί πολιτικού θάρρους ή για άγνοια κινδύνου, καθώς κανείς από τους άλλους ηγέτες που εν πολλοίς συμμερίζονται την ελληνική άποψη δεν διαφοροποιήθηκε από την κοινή γραμμή.
Οι σχέσεις με τη Ρωσία, κεντρικό ζήτημα για το ΝΑΤΟ και την ευρωπαϊκή ασφάλεια, θα καθορισθούν σε σημαντικό βαθμό από τις σχετικές απόψεις του νέου Αμερικανού προέδρου. Η στάση της κυβέρνησης Ομπάμα μέχρι το τέλος του έτους θα είναι σε γενικές γραμμές διαχειριστική. Από την επόμενη άνοιξη, και εφόσον δεν συμβεί κάτι δραματικό, θα παρουσιαστούν ευκαιρίες για την άρση των κυρώσεων και για μία νέα επανεκκίνηση των σχέσεων Ρωσίας – Δύσης, εφόσον το επιθυμούν και οι δύο πλευρές. Ενδιαφέρον για την Ελλάδα παρουσιάζει και η προσπάθεια της Συμμαχίας για ενεργότερη παρουσία και ρόλο στη νότια πτέρυγα, και η πρόθεση συνεργασίας με την Ε.Ε. για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών. Χρειάζεται πάντοτε σχετική επαγρύπνηση στο ζήτημα των σχέσεων Τουρκίας και Κύπρου, που αποτελεί μόνιμο «αγκάθι» στη συνεργασία των δύο οργανισμών.
Η νέα Στρατηγική Παγκόσμιας Ασφάλειας της Ε.Ε. τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της εσωτερικής ασφάλειας των χωρών-μελών της Ενωσης αλλά και σταθεροποίησης του εξωτερικού περιβάλλοντος στα νότια και ανατολικά σύνορα, με την ανάληψη ενεργότερου ευρωπαϊκού ρόλου και πρωτοβουλιών. Το εν λόγω κείμενο αποτελεί ευχολόγιο, ιδιαίτερα στη συγκεκριμένη συγκυρία, όπου είναι διάχυτη η αβεβαιότητα λόγω Brexit. Ωστόσο η κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική και, πολύ περισσότερο, η ασφάλεια μπορεί να αποτελέσουν τομείς στους οποίους η Ε.Ε., κατόπιν γερμανογαλλικής πρωτοβουλίας, θα αποπειραθεί να κάνει ένα «βήμα προς τα εμπρός» για να εξισορροπήσει την αρνητική δυναμική που προκάλεσε το Brexit. Με δεδομένη την πάγια ελληνική στοχοθεσία περί παραμονής στον στενό πυρήνα μιας Ε.Ε. με ολοένα και εντονότερα χαρακτηριστικά μεταβλητής γεωμετρίας, αλλά και τις πολυδιάστατες απειλές για την ελληνική ασφάλεια, η χώρα μας δεν μπορεί να απουσιάζει από σχετικές διαβουλεύσεις και πρωτοβουλίες.
Η ενεργός συμμετοχή στις διεργασίες θα ενίσχυε τις προσπάθειες διεκδίκησης ενός διακριτού ρόλου τόσο εντός Ε.Ε. όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτό θα προϋπέθετε, βεβαίως, την αξιοποίηση της «εγκεφαλικής ισχύος» των εμπλεκομένων υπουργείων και υπηρεσιών, και τα μέχρι τώρα σημάδια δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
Πηγή: Καθημερινή