Το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών διοργάνωσαν διάλεξη με τον κ. Jean-Pierre Filiu, πρώην διπλωμάτη, νυν καθηγητή στην έδρα Μέσης Ανατολής-Μεσογείου της Sciences Po στο Παρίσι, πάνω στο πιο πρόσφατο βιβλίο του «Οι εννιά ζωές της Al Qaida» ( “Les Neuf Vies d’ Al-Qaida”¬, Librairie Arthème Fayard, 2008). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, την Τετάρτη 19 Μαΐου 2010, και ο Δρ. Θάνος Ντόκος, Γενικός Διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, ήταν συντονιστής της συζήτησης. Ο Jean-Pierre Filiu ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας ότι μετά από 21 χρόνια συνεχών προσαρμογών η Αλ Κάιντα (AQ) εξακολουθεί να είναι σήμερα το μοναδικό παγκόσμιο δίκτυο τρομοκρατίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Filiu, αυτός ο κύκλος των αναγεννήσεων πρόκειται να έρθει στο τέλος του. Χρόνια έρευνας έχουν δείξει ότι η AQ χάνει έδαφος και υπάρχει μια προφανής υποβάθμιση της επιχειρησιακής της ικανότητας.
Μια σειρά χαμένων ευκαιριών, ο άκαμπτος χαρακτήρα της στο πεδίο της ιδεολογίας, καθώς και η ανάγκη για συνεχείς μετακινήσεις, αποτελούν αυτή τη στιγμή τις μεγαλύτερες αδυναμίες της Οργάνωσης. Η ικανότητά της να στρατολογεί τα μέλη της όλα αυτά τα χρόνια είχε βασιστεί στο γεγονός ότι μπορούσε να επικαλείται το μήνυμα πως όλοι οι μουσουλμάνοι έχουν υποχρέωση να συμμετάσχουν στην Jihad εναντίον της Δύσης. Αυτή όμως η ικανότητα δεν υφίσταται πλέον, λόγω του ότι η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων της AQ είναι μουσουλμάνοι, και όχι Δυτικοί. Επιπλέον, ο πόλεμος για τον οποίο ο Bin Laden μιλά διαρκώς είναι αυτός που διεξάγεται στο Πακιστάν, όπου και βρίσκεται ο κυριότερος όγκος των δυνάμεων της AQ. Αυτό ακριβώς αποτελεί και το παράδοξο του συγκεκριμένου πολέμου, καθώς εξελίσσεται σε μια χώρα όπου οι Αμερικανοί δεν είναι ουσιαστικά παρόντες . Η κατάσταση αυτή, όπως αναφέρει ο κ. Filiu, έχει μειώσει σε μεγάλο βαθμό την επιρροή της στο μουσουλμανικό κόσμο της Μέσης Ανατολής.
Το κεντρικό του επιχείρημα είναι ότι η 11η Σεπτεμβρίου υπήρξε ταυτόχρονα το σύμβολο ακμής και παρακμής για την Al-Qaida. Ο κ. Filiu τόνισε ότι από εκείνη τη στιγμή, ένα αίσθημα απέχθειας άρχισε να διαδίδεται σε όλο τον αραβικό κόσμο και σταδιακά εξασθένησε το είδος της Jihad που η AQ είχε σχεδιάσει, την παγκόσμια Jihad. Οι Αμερικανικές εκλογές του 2008 και η νίκη του Obama αποτέλεσαν μια κρίσιμη στιγμή για την ιστορία της AQ, καθώς τα πράγματα δεν κύλησαν όπως περίμεναν τα μέλη της Jihad. Από τη στιγμή που η AQ είχε ταχθεί φανατικά υπέρ του πολέμου στο Ιράκ, η ιδέα ενός Δημοκρατικού, Αφρο-Αμερικανού με αντιπολεμικές πεποιθήσεις να κερδίζει τις εκλογές, φαινόταν απίθανη για την ίδια. Έτσι, το κλειδί της ομιλίας του Προέδρου των ΗΠΑ στο Κάιρο ήταν να περιγράψει την AQ ως μια κοινή απειλή τόσο για το Ισλάμ όσο και για τη Δύση, και όχι μόνο για τη Δύση.
Μετά την απώλεια της δημοτικότητάς της ανάμεσα στις φυλές του Ιράκ, η AQ προσπαθεί ν’ ανασυνταχθεί στο Πακιστάν, συνεργαζόμενη με τους Ταλιμπάν. Ως τελευταία λύση, δημιούργησε πρόσφατα ένα franchise στην περιοχή του Μαγκρέμπ, και ανέπτυξε μεγάλο τμήμα των δραστηριοτήτων της νότια της ερήμου Σαχάρα και στην Υεμένη. Σήμερα, η AQ παλεύει για την Ένατη Ζωή της και κανείς δεν μπορεί πραγματικά να πει εάν ύστερα από είκοσι χρόνια ύπαρξης, η οργάνωση βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Εν κατακλείδι, ο κ. Filiu παραδέχτηκε πως η AQ εξακολουθεί να είναι επικίνδυνη και πιο δραστήρια στο διαδίκτυο, παρά το γεγονός ότι έχει χάσει πια ένα μεγάλο μέρος της επιρροής της στον Αραβικό Κόσμο και δεν έχει πλέον υπό την κυριαρχία της άλλα εδάφη.
Διαβάστε ακόμη τη συνέντευξη του Jean-Pierre Filiu στην εφημερίδα ‘ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ‘ όπως δημοσιεύτηκε στις 22 Μαΐου 2010.
Ελεύθερη είσοδος – Ταυτόχρονη μετάφραση