Την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2014 και ώρα 19.00, πραγματοποιήθηκε η τρίτη εκδήλωση του τρίτου κύκλου δημοσίων συζητήσεων υπό τον γενικό τίτλο «Μεταρρυθμίσεις με το βλέμμα στο μέλλον» που οργανώνουν η Kantor, το ΕΛΙΑΜΕΠ , το ΙΟΒΕ, η Κίνηση Πολιτών και η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς, στο πλαίσιο του προγράμματος του Megaron Plus με θέμα : «Το Ενεργειακό δίλημμα της χώρας – Αναπτυξιακό και Γεωπολιτικό». Τη συζήτηση μπορείτε να παρακολουθήσετε σε μαγνητοσκόπηση εδώ.
Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν οι: Μίλτος Ασλάνογλου, Αντιπρόεδρος της ΡΑΕ, Ραφαήλ Μωυσής, Αντιπρόεδρος του ΙΟΒΕ, Δημήτρης Παπακανέλλου, Διευθυντής της Kantor, Αλέξης Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ECCO International, USA και Σοφία Σταματάκη, Καθηγήτρια Ε.Μ.Π. και Πρόεδρος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων. Τη συζήτηση συντόνισε ο Κωνσταντίνος Καστρινάκης, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Kantor.
Ο κ. Παπακανέλλου αναφέρθηκε στις 4 βασικές διαστάσεις / στόχους του τομέα ενέργειας – ασφάλεια τροφοδοσίας, ανταγωνιστικότητα χώρας, ανταγωνιστικότητα τομέα και περιβάλλον – καθώς και στις 4 βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη των στόχων αυτών: τη σταθερότητα του συστήματος και τη διαθεσιμότητα πόρων, την εξασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας, την πρόσβαση σε ξένες αγορές, την ομαλή λειτουργία της αγοράς και την σταθερότητα του επενδυτικού περιβάλλοντος. Οι βασικές αυτές προϋποθέσεις δεν ικανοποιούνται σήμερα σε σημαντικό βαθμό. Οι τιμές ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές είναι υψηλές, οι περιορισμένες διασυνδέσεις με τις γειτονικές χώρες δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη περιφερειακού εμπορίου, οι ελλείψεις ενεργειακών δικτύων εντός της Ελλάδος και η υψηλή συγκέντρωση προμήθειας αερίου επηρεάζουν την ασφάλεια εφοδιασμού , ενώ ο ανταγωνισμός στην αγορά ενέργειας παραμένει πολύ περιορισμένος. Για να επιτύχουμε την υπέρβαση αυτών των προβλημάτων μέσα από μια ολοκληρωμένη στρατηγική πρέπει να απαντηθούν πειστικά μια σειρά από κεντρικά ερωτήματα / διλήμματα που αφορούν σε 3 βασικές περιοχές – στο βέλτιστο ενεργειακό μίγμα της χώρας, στην αναγκαιότητα και τον τύπο των απαραίτητων υποδομών και στο ρυθμιστικό / νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς.
Ο κ. Ασλάνογλου παρουσίασε τις υποχρεώσεις της χώρας μας που απορρέουν από το τρίτο ενεργειακό πακέτο της ΕΕ, τονίζοντας ότι η ανάπτυξη της αγοράς ενέργειας θα πρέπει να γίνει κατά τρόπον ώστε να πληρούνται οι απαιτήσεις της ασφάλειας εφοδιασμού. Επισήμανε ότι είναι απαραίτητη η ηλεκτρική διασύνδεση των νήσων, η βελτίωση της αγοράς αερίου και των όρων προμήθειάς του, η αποτελεσματική διαχείριση του κινδύνου είσπραξης των λογαριασμών, η μείωση της φορολογίας, σε ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο καθώς και η διαμόρφωση νέων συνθηκών της αγοράς ΑΠΕ, οι οποίες πρέπει να αναπτύσσονται με όρους ανταγωνισμού.
Ο κ. Παπαλεξόπουλος εστίασε στις αλλαγές που απαιτούνται τόσο στην Ελληνική όσο και στην Ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Πρότεινε τη δημιουργία εικονικών σταθμών παραγωγής για την δημοπράτηση μέρους της παραγωγής της ΔΕΗ. Αναφέρθηκε στην ανάγκη για μείωση των επιδοτούμενων τιμολογίων για τις ΑΠΕ και την αντικατάστασή τους με κίνητρα προς την αγορά, ενώ ανέδειξε την εμπορία πράσινων πιστοποιητικών ως σημαντική εναλλακτική έναντι της φυσικής μεταφοράς ενέργειας από ΑΠΕ. Τέλος, ανέφερε το net metering ως ένα ρυθμιστικό εργαλείο για την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας.
Η κα Σταματάκη αναφέρθηκε στις δραστηριότητες αναζήτησης υδρογονανθράκων στην χώρα. Παρουσίασε τις θετικές προοπτικές της χώρας και επεσήμανε ότι απαιτείται εντατική και συνεχής έρευνα και όχι επανάληψη των αστοχιών του παρελθόντος, όπως κατά την περίοδο αδράνειας 1996 – 2011. Τόνισε ότι η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα, με την πιστοποίηση ενός κοιτάσματος και την ανάπτυξη του πεδίου να απαιτεί 7-10 χρόνια, όμως η επίτευξη θετικού αποτελέσματος θα βελτιώσει το εμπορικό ισοζύγιο, και θα προσφέρει σημαντικά οφέλη στην ελληνική οικονομία και την κοινωνία.
Ο κ. Μωυσής παρουσίασε την δυνατότητα συμβολής του τομέα της ενέργειας στην επίτευξη ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου για την Ελλάδα, το οποίο χαρακτηρίζεται από εξωστρεφή προσανατολισμό και έμφαση στο «Τρίγωνο Γνώσης» (παιδεία, έρευνα, καινοτομία). Οι προτάσεις στις οποίες κατέληξε είναι ότι οι στόχοι που θα τεθούν για τον τομέα της ενέργειας πρέπει να είναι ρεαλιστικοί, ώστε να μην τεθεί θέμα αξιοπιστίας της χώρας, θα πρέπει να ασκηθεί κριτική στην εφαρμοζόμενη πολιτική για την ηλεκτροπαραγωγή, ενώ για να παράγουν οι ΑΠΕ εξαγώγιμο προϊόν θα πρέπει όχι μόνο να βασιστούμε στο δυναμικό ανανεώσιμων της χώρας αλλά και να ενισχύσουμε την έρευνα και καινοτομία στον τομέα.
Τα συμπεράσματα της ημερίδας συνόψισε, ο κ. Κωνσταντίνος Καστρινάκης τονίζοντας την ανάγκη διατύπωσης μιας συνεκτικής, αποτελεσματικής αλλά και ρεαλιστικής ενεργειακής στρατηγικής για την χώρα η οποία θα επιτρέψει στον τομέα της ενέργειας να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης, ενισχύοντας την εξωστρέφεια και προσελκύοντας επενδύσεις. Υπάρχει ανάγκη προσδιορισμού του βέλτιστου ενεργειακού μίγματος, λαμβάνοντας υπόψη την καλύτερη αξιοποίηση των εγχώριων πόρων, με έμφαση το ανανεώσιμο δυναμικό, παράλληλα με το κόστος και τους περιβαλλοντολογικούς περιορισμούς. Είναι απαραίτητο να εφαρμόσουμε τις υποχρεώσεις της χώρας προς την ΕΕ, επιβεβαιώνοντας ότι οι αλλαγές θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα όχι μόνο του τομέα αλλά και της χώρας. Παρά την μεγάλη σημασία του εντοπισμού και της αξιοποίησης των πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, δεν μπορούμε βραχυπρόθεσμα να αρκεστούμε σε αυτή την προοπτική. Θα πρέπει να προχωρήσουμε σε έναν αποτελεσματικό σχεδιασμό υλοποίησης ενεργειακών υποδομών, εσωτερικών δικτύων αλλά και διασυνδέσεων με γειτονικές χώρες, που θα ενισχύσουν την ασφάλεια τροφοδοσίας και θα επιτρέψουν την ανάπτυξη εμπορίου ενέργειας.
Εντούτοις, εφόσον η χώρα εκμεταλλευτεί και συμμετάσχει ενεργά στις πρωτοβουλίες της ΕΕ για την ενοποίηση των δικτύων, μπορεί να εξοικονομηθεί 0,5-1 δισ. €, χωρίς επενδύσεις σε δίκτυα ή αποθήκευση ενέργειας.