Το πρόγραμμα επιδιώκει να κατανοήσει και να ερμηνεύσει τους περιορισμούς των θρησκευτικών ελευθεριών για τις μειονοτικές θρησκευτικές ομάδες στις πλειοψηφικά Ορθόδοξες χώρες της Ευρώπης. Η Χριστιανική Ορθοδοξία συγκαταλέγεται στις πλέον αφανείς παρουσίες στην ευρωπαϊκή θρησκευτική σκηνή: παρά την συμπερίληψη σημαντικών Ορθόδοξων πληθυσμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τα τελευταία κύματα διεύρυνσης της ΕΕ, η συναίσθηση της ορθοδοξίας στις πολλαπλές εκφράσεις της παραμένει θολή και μη αναπτυγμένη πέρα από τα σύνορά της. Αυτό το χάσμα στη γνώση για τα Ορθόδοξα Χριστιανικά πλαίσια είναι ιδιαίτερα προβληματικό όσον αφορά στο θέμα των θρησκευτικών ελευθεριών, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της προστασίας του θρησκευτικού πλουραλισμού στις σημερινές όλο και πιο ποικιλόμορφες ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Ενώ οι ίδιοι οι Ορθόδοξοι πληθυσμοί βαθμιαία απορροφώνται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής διαδικασίας ενοποίησης, το οποίο τους εκθέτει περισσότερο στην κινητικότητα και την ποικιλομορφία, οι περιορισμοί στις θρησκευτικές ελευθερίες για τις θρησκευτικές μειονότητες στις πλειοψηφικά ορθόδοξες χώρες παραμένουν ένα οξύ πρόβλημα για το οποίο απαιτείται προσεκτική ανάλυση προκειμένου να κατανοηθούν οι ρίζες και οι δυνητικές λύσεις του προβλήματος.
Το PLUREL επιδιώκει να προσφέρει μια σαφή εικόνα των τάσεων των πλειοψηφικά Ορθόδοξων χωρών στην προστασία ή την παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών. Κινούμενο πέρα από γενικεύσεις και στερεότυπα, το πρόγραμμα θα παράσχει μια επισκόπηση του ιστορικού των ορθόδοξων χωρών από την άποψη αυτή, συμπεριλαμβανομένης της κατηγοριοποίησης των τύπων παραβιάσεων των θρησκευτικών ελευθεριών, εάν και όπως αυτές προκύπτουν (π.χ., ελευθερία έκφρασης, η κατασκευή και η λειτουργία των χώρων λατρείας, ζητήματα αντιρρησιών συνειδήσεως, κ.λπ.) και των θρησκευτικών ομάδων ενάντια στις οποίες καταγράφονται αναφορές παραβιάσεων. Δεύτερον, το πρόγραμμα επιδιώκει να ερευνήσει ένα ευρύ φάσμα παραγόντων και μηχανισμών που επηρεάζουν ενδεχομένως την προστασία ή την παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών στα πλαίσια της Ορθοδοξίας, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης μεταξύ θρησκείας και εθνικής ταυτότητας και μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας σε κάθε περιπτωσιολογική ανάλυση, καθώς επίσης και την ιδιαίτερη παρουσία θρησκευτικών μειονοτήτων σε κάθε χώρα.
Περαιτέρω, μέσω της εμπειρικής έρευνας το πρόγραμμα επιδιώκει να προσφέρει μία γενικότερη προοπτική παρέχοντας πληροφόρηση σχετικά με την κατάσταση στις Ορθόδοξες χώρες, από απόψεως συμπεριφορών και πρακτικών της πλειοψηφίας έναντι των θρησκευτικών μειονοτήτων, καθώς και των σχετικών εμπειριών των ομάδων των θρησκευτικών μειονοτήτων.
Τέλος, μέσω της συγκριτικής ανάλυσης των ανωτέρω, το πρόγραμμα επιδιώκει:
- Να υπογραμμίσει τους παράγοντες που επηρεάζουν τις τάσεις για την προστασία ή την παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών στα πλαίσια της Ορθοδοξίας,
- Να προτείνει πιθανές λύσεις για τους προβληματικούς τομείς μέσω στοχοθετημένων μεταρρυθμίσεων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο
- Να σχολιάσει την ισορροπία μεταξύ των αρχών της επικουρικότητας και του πλουραλισμού όπως εφαρμόζονται στα πλαίσια της Ορθοδοξίας, και
- Να συμβάλει στις θεωρίες της εκκοσμίκευσης με εμπειρικά βασισμένες αντιλήψεις επί της σχέσης μεταξύ της Ορθοδοξίας, αφ’ ενός, και της δημοκρατίας και του πλουραλισμού, αφ’ ετέρου.
Το έργο συντονίζει και υλοποιεί η Δρ. Έφη Φωκά και επιβλέπει ο Καθηγητής Θάνος Βερέμης.
Για επιπλέον πληροφορίες παρακαλούμε επικοινωνήστε με την Δρα Φωκά στη διεύθυνση esfokas@eliamep.gr
Ακρωνύμιο: PLUREL
Διάρκεια προγράμματος: 1/9/2010-31/8/2012
Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 7o Πρόγραμμα Πλαίσιο, Ενδοευρωπαϊκές Υποτροφίες Marie Curie