Πριν από εκατό χρόνια, το 1922-23, η Μικρασιατική Καταστροφή και η συνθήκη της Λωζάννης υποχρέωσαν σε προσφυγιά έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Ο βίαιος ξεριζωμός αποτέλεσε βαθύ τραύμα που διαμόρφωσε τη συλλογική μνήμη. Η έλευση των προσφύγων συνδέεται, μεταξύ άλλων, με την πολιτισμική δημιουργία και την ανάδυση ενός συνόλου καθημερινών πρακτικών που έφεραν σε διάλογο το «εκεί» με το «εδώ». Με τη μαζική προσφυγοποίηση πληθυσμών του 2015-17, το τραύμα της προσφυγιάς αναβίωσε στον Πειραιά. Το ίδιο σημείο όπου στήθηκαν το 1922 οι καταυλισμοί των Μικρασιατών, έγινε χώρος υποδοχής προσφύγων από χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, που αναζητούσαν καταφύγιο διασχίζοντας το Αιγαίο. η «άλλη όψη» του τραύματος, με άλλα λόγια η γονιμοποιός δύναμη που αναδύεται μέσα από την αλληλεπίδραση τόπων και πρακτικών, αποτελεί επίκεντρο του έργου «Η μουσική ως γέφυρα μνήμης – διαπολιτισμικοί και διαγενεακοί διάλογοι στο τοπίο του προσφυγικού Πειραιά», που εξετάζει τη σχέση εκτοπισμού, μουσικής δημιουργίας και αστικού τοπίου στον Πειραιά των αρχών του 20ου αιώνα και του σήμερα.
Το πρόγραμμα διερευνά τις διαπλοκές ανάμεσα στον τόπο, τη μνήμη, την κουλτούρα. Επιχειρεί να συνδέσει τον Πειραιά με τους τόπους προέλευσης των προσφύγων, ενώ παράλληλα, η μουσική, ως τελεστική τέχνη, αναδεικνύεται ως διαχρονικό εργαλείο διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης των ανθρώπων. Η συζήτηση γύρω από τη δημιουργική συμβολή των προσφύγων φέρνει στο προσκήνιο αθέατες πλευρές της λαϊκής κουλτούρας του 20ου και του 21ου αιώνα. Στο πλαίσιο των παραπάνω διοργανώνονται ένας μουσικός ιστορικός περίπατος στην ευρύτερη περιοχή της Δραπετσώνας και μία επιστημονική συνάντηση με τίτλο «Εκτοπισμός, πόλη και διαπολιτισμικοί διάλογοι».
Φορέας Υποδοχής: Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
Συνδιοργάνωση: Σωματείο των Φίλων του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών
Επιστημονικά Υπεύθυνη: Αλεξάνδρα Μούργου
Ερευνητική Ομάδα: Βάλια Γιαλιά, Ιουλία Καρίτη, Καλλιόπη Αμυγδάλου (σύμβουλος)
Χορηγοί επικοινωνίας & Συνεργαζόμενοι φορείς : Απτάλικο ΑΜΚΕ