Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) διοργάνωσε, την Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009, την παρουσίαση της Δεύτερης Έκθεσης της Ανεξάρτητης Επιτροπής για την Τουρκία με τίτλο
Η Τουρκία στην Ευρώπη: σπάζοντας το φαύλο κύκλο
Η υποψηφιότητα της Τουρκίας για την ΕΕ ήταν και θα συνεχίσει να είναι ένα καυτό θέμα συζήτησης για τους ειδικούς και τους διαμορφωτές πολιτικής. Ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα που εγείρονται είναι αν η συμμετοχή της Τουρκίας στη ΕΕ θα αποτελεί πλεονέκτημα ή θα αποτελεί ένα τεράστιο βάρος. Το κύριο συμπέρασμα της Έκθεσης της Ανεξάρτητης Επιτροπής για την Τουρκία-που παρουσιάστηκε στην Αθήνα από τον Πρόεδρό της κ. Martti Ahtisaari, πρώην Πρόεδρο της Φιλανδίας και κάτοχο του Νόμπελ Ειρήνης 2008 και από τους κα Emma Bonino, Αντιπρόεδρο της Γερουσίας της Ιταλίας και πρώην Ευρωπαία Επίτροπο και τον κ. Albert Rohan, πρώην Γενικό Γραμματέα Εξωτερικών Σχέσεων της Αυστρίας-είναι ότι «οι αρνητικές δηλώσεις από κάποιους ευρωπαίους ηγέτες, οι προσπάθειες να υποκαταστήσουν τις εναλλακτικές διευθετήσεις για ένταξη, όπως και τα εμπόδια που εμφανίζονται στις διαπραγματεύσεις έχουν εκτροχιάσει τη διαδικασία». Στην Τουρκία αυτό οδήγησε σε δραματική πτώση της κοινής γνώμης όσον αφορά την υποστήριξη για σύγκλιση με την Ευρώπη και ενίσχυσε την έλλειψη αποφασιστικότητας της κυβέρνησης να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις. Με τη σειρά του έδωσε την αφορμή στους σκεπτικιστές στις ευρωπαϊκές χώρες να τονίσουν ότι η Τουρκία είναι ανάξια της ευρωπαϊκής ένταξης. Η άποψη της Επιτροπής είναι ότι «ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει για το συμφέρον της Τουρκίας και της ΕΕ. Αυτό όμως χρειάζεται αλλαγή στάσης και από τις δύο πλευρές».
Τα μέλη της Επιτροπής υποστήριξαν ότι κανένας δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα της διαδικασίας ένταξης και αν ο σκοπός μπορεί να επιτευχθεί. Παρόλα αυτά είναι προς την αξιοπιστία της ΕΕ να δώσει μια ευκαιρία, είναι προς το συμφέρον και την αμεροληψία όλων των υποψήφιων χωρών.
Έντονος σκεπτικισμός εκφράστηκε από τους σχολιαστές καθώς και από το κοινό. Υποστηρίχθηκε ότι η ένταξη της Τουρκίας δεν είναι μία ρεαλιστική επιλογή επειδή οι χώρες μέλη κλειδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας και της Γερμανίας, αντιτάσσονται στην πλήρη ένταξη της Τουρκίας, κυρίως λόγω του ιδίου μεγέθους της χώρας (και των οικονομικών, δημογραφικών και πολιτικών προβλημάτων που μπορεί να περιέχει) και ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες υποστήριζαν εναλλακτικούς διακανονισμούς: περισσότερο από ένωση, λιγότερο από πλήρη ένταξη. Η συζήτηση περιστράφηκε επίσης γύρω από θεμελιώδη ερωτήματα όπως το είδος της Ευρώπης που θέλουμε, τον ορισμό της Ευρωπαϊκής ταυτότητας, τα σύνορα της Ευρώπης και την αλληλεπίδραση μεταξύ Ισλάμ και Ευρώπης.
Απαντώντας σε κάποια από αυτά τα ερωτήματα, οι συμμετέχοντες του panel διαφοροποιήθηκαν μεταξύ του γεωγραφικού προσδιορισμού και του πολιτικού έργου «Ευρώπη», υποστήριξαν ότι δεν υπήρχε καθόλου ενθουσιασμός για προηγούμενες διευρύνσεις και ότι η πολιτική, οι πολιτικές και η κοινή γνώμη είναι παράγοντες δυναμικοί και μπορούν να μεταβληθούν ραγδαία, δήλωσαν ότι σε αυτό το στάδιο το μόνο που υπάρχει είναι εικασίες για τα οικονομικά κόστη και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει εάν σε διάστημα δέκα ετών θα υπάρχει Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ, και έθεσαν το ερώτημα: «με τις τόσο στενές σχέσεις που ήδη υπάρχουν, τι άλλο θα μπορούσε να προσφερθεί έτσι ώστε η εναλλακτική να φαίνεται ικανοποιητική για την Τουρκία;»
Οι Καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνος Βερέμης και Παναγιώτης Ιωακειμίδης σχολίασαν τις παρουσιάσεις των μελών της Επιτροπής.
Ο Καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης, Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ συντόνισε την εκδήλωση.
Δείτε τη συνέντευξη που παραχώρησε στο ΕΛΙΑΜΕΠ ο κ. Ahtisaari (στα αγγλικά)
Η εκδήλωση πραγματοποιηθήκε στο Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετάνια αίθουσα Golden Room.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο και το Ίδρυμα Open Society
