Το διερευνητικό εργαστήρι του Ιδρύματος Ευρωπαϊκής Επιστήμης (ESF) για τη μετανάστευση επικεντρώθηκε στο πώς και πόσο μπορεί συγκεκριμένες πολιτικές να επηρεάζουν τα σχέδια και τις δραστηριότητες των μεταναστών (και των οικογενειών τους) φέρνοντας μαζί κοινωνιολόγους, πολιτικούς επιστήμονες, ανθρωπολόγους και διεθνολόγους ειδήμονες σε μεταναστευτικά θέματα και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Κάθε επιστήμονας παρουσίασε μία πολιτική μελέτη περιπτώσεων εξετάζοντας: Πόση πληροφόρηση διαθέτουν οι μετανάστες πάνω στις πολιτικές διαχείρισης, ελέγχου και ενσωμάτωσης μεταναστών, εάν λαμβάνουν υπόψη τις πολιτικές αυτές και ποιο είναι το αποτέλεσμα της «αλληλεπίδρασης» των σχεδίων και των αναγκών των μεταναστών με τις πολιτικές που υιοθετούνται και ιδίως της εφαρμογής τους.
Διαμορφώθηκε η υπόθεση οτι μπορούμε να καθορίσουμε τα ‘κομβικά σημεία’ που σηματοδοτούν τον τόπο και το χρόνο στη μεταναστευτική διαδικασία όπου ο μετανάστης ‘διασταυρώνεται’ με τη μεταναστευτική πολιτική. Εισάγαμε επίσης την ιδέα πως υπάρχουν υπαρκτά κομβικά σημεία, χαμένα κομβικά σημεία (όπου ο μετανάστης δε γνωρίζει και επομένως αγνοεί την πολιτική), και αγνοημένα κομβικά σημεία (όπου ο μετανάστης γνωρίζει την πολιτική, βιώνει την επίδρασή της αλλά επίτηδες επιλέγει να την αγνοήσει και ψάχνει τρόπους να την παρακάμψει). Αναλύσαμε επίσης τις διάφορες μορφές της μετανάστευσης σε κάθε χώρα και εξετάσαμε πώς διαφορετικοί τύποι μεταναστών (οικονομική μετανάστευση, οικογενειακή επανένωση, προσωρινή εργασία, παλινδρομική μετανάστευση, νόμιμη και μη κανονική μετανάστευση) επηρεάζονταν από διαφορετικές πολιτικές.
Οι μελέτες περιπτώσεων που παρουσιάστηκαν στο εργαστήρι οργανώθηκαν σε τέσσερα Μεταναστευτικά Συστήματα: Ανατολική-Δυτική Ευρώπη, Βόρεια Αφρική-Ευρώπη, Μέση Ανατολή-Ευρώπη και Κεντρική-Βόρεια Αμερική. Σε κάθε περίπτωση επιλέχτηκε αναφορικά μία μεταναστευτική ομάδα (με εξαίρεση το σύστημα Ανατολικής-Δυτικής Ευρώπης όπου μελετήθηκαν δύο ομάδες). Oi μελέτες περιπτώσεων περιελάμβαναν τους ακόλουθους μεταναστευτικούς πληθυσμούς και τις ανάλογες χώρες υποδοχής: Πολωνοί στην Ελλάδα και Πολωνοί στη Γερμανία, Ουκρανοί στην Ιταλία, Ουγγαρία και Πολωνία, Μαροκινοί στη Γαλλία, Ισπανία και Βέλγιο, Τούρκοι στη Μεγάλη Βρετανία και στην Ολλανδία, Μεξικάνοι στις ΗΠΑ (Καλιφόρνια και Μισσούρι) και στον Καναδά.
Συντονίστρια: Καθ. Άννα Τριανταφυλλίδου
