Το άρθρο περιγράφει την ατζέντα της νέας Επιτροπής πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού και αναλύει τον τρόπο με τον οποίο η κρίση ενίσχυσε και κατέδειξε βασικά σημεία αυτής της ατζέντας. Εξετάζει περαιτέρω την πρόταση του Σχεδίου Ανάκαμψης της Επιτροπής και τους δεσμούς του με την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Τέλος, παρουσιάζει τη νομική βάση και το χρονοδιάγραμμα της πρότασης του σχεδίου και επισημαίνει τα κύρια σημεία της διαπραγμάτευσης των κρατών μελών, δίνοντας έμφαση στη πρόσφατη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και το επακόλουθο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Συνολικά, υποστηρίζει την ανάγκη μιας ολιστικής ανάκαμψης, η οποία λαμβάνει υπόψη το άνευ προηγουμένου παράθυρο ευκαιρίας που επιφέρει η δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, και διασφαλίζει ότι το επικείμενο χρέος της επόμενης γενιάς είναι τουλάχιστον συμβατό με τις φιλοδοξίες και τους στόχους μιας οικονομίας και κοινωνίας του μέλλοντος.
- Το Δεκέμβριο 2019, η νέα Επιτροπή σκιαγράφησε τις νέες της πολιτικές προτεραιότητες και διαμόρφωσε το νέο μοντέλο της Ευρώπης για μία πράσινη, ψηφιακή και ανθεκτική οικονομία.
- Ο κορωνοϊός κλόνισε τον κόσμο εκ θεμελίων, αλλά κατέδειξε, ίσως ισχυρότερα από ποτέ, την έκτακτη κλιματική ανάγκη, το δυναμικό της ψηφιακής ανάπτυξης και την σημασία της κοινωνικής δικαιοσύνης.
- Το νέο Πλάνο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στοχεύει πολλά ανοιχτά μέτωπα ταυτόχρονα – επιδεικνύοντας πρωτοφανή φιλοδοξία σε μέγεθος και σχηματισμό, καταφέρνει να συνδέσει τις μεταρρυθμίσεις ανάκτησης με τη δίδυμη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, ενώ στοχεύει να διασφαλίσει ότι η μετάβαση θα είναι δίκαιη και διαχρονική.
- Η πολιτική συμφωνία της 21ης Ιουλίου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σηματοδοτεί την επίτευξη ενός σχεδόν αδύνατου ορόσημου, αλλά δεν καταφέρνει να ικανοποιήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο διαθέτει δικαίωμα βέτο επί του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ. Θέματα προϋποθέσεων, μείγματος δανείων και επιχορηγήσεων, τελικού μεγέθους της ανάκαμψης, επιστροφής πόρων (‘rebates’), κράτους δικαίου και ιδίων πόρων της ΕΕ είναι πιθανόν να παραμείνουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, υπό ένα πολύ αυστηρό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.
- Παρά τα αμφιλεγόμενα σημεία του, το σχέδιο ανάκαμψης έχει επιτύχει πολλές ‘πρωτιές’ στην ιστορία της Ένωσης, η οποία τώρα θα έχει τη (προσωρινή) δυνατότητα να εκδώσει κοινό Ευρωπαϊκό χρέος, και να συνδέσει την ανάκτηση, τους ίδιους πόρους και τον προϋπολογισμό της με την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, την επένδυση στην ψηφιακή υποδομή και τη διασφάλιση της κοινωνικής ανθεκτικότητας. Το Σχέδιο της ΕΕ είναι ένα από τα πρώτα ολιστικά πακέτα πράσινης ανάκαμψης στον κόσμο και ο σχεδιασμός του πρέπει να συνεχιστεί σε δράση, ειδικά για το ομώνυμο χαρακτηριστικό του – την επόμενη γενιά.
Το κείμενο υπογράφει η Χριστίνα Καττάμη, Οικονομική και Πολιτική Αναλύτρια, Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μπορείτε να βρείτε το πλήρες κείμενο σε pdf εδώ (στα αγγλικά).