Τον Δεκέμβριο του 2019, κυκλοφόρησε το βιβλίο με τίτλο «Public Discourses and Attitudes in Greece during the Crisis: Framing the Role of the European Union, Germany and National Governments», υπό την επιστημονική επιμέλεια του Δημήτρη Κατσίκα, Επίκουρου Καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και επικεφαλής του Παρατηρητηρίου για την Κρίση. Το βιβλίο εντάσσεται στη σειρά μελετών «Routledge Advances in European Politics», του εκδοτικού οίκου Routledge.
Βασισμένο στις ιδέες, τα δεδομένα και τα ευρήματα της νέας εμπειρικής έρευνας που διεξήχθη στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Fragmentation and Exclusion: Understanding and Overcoming the Multiple Impacts of the Crisis – ‘Fragmex’, στο οποίο συμμετείχε το Παρατηρητήριο για την Κρίση, το βιβλίο εξετάζει τις μεταβολές που παρατηρούνται στο δημόσιο διάλογο και στη στάση της ελληνικής κοινωνίας, ως αποτέλεσμα της κρίσης. Σύμφωνα με την κεντρική ιδέα του ερευνητικού έργου, οι οικονομικές κρίσεις προκαλούν την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τον κοινωνικό-οικονομικό αποκλεισμό μέρους του πληθυσμού της κοινωνίας, καθώς και την διάσπασή (κατακερματισμό) της σε γνωστικό επίπεδο ή επίπεδο διαλόγου, γεγονός το οποίο ενδέχεται με τη σειρά του να οδηγήσει σε νέα είδη αποκλεισμού. Η δεύτερη αυτή διάσταση κατακερματισμού αποτελεί το αντικείμενο του εν λόγω βιβλίου, του δεύτερου, κατά σειρά, που εκδίδεται στη βάση των ευρημάτων του προγράμματος Fragmex.
Σε αυτό το πλαίσιο, το βιβλίο καταδεικνύει πως οι οικονομικές κρίσεις και τα αυστηρά μέτρα πολιτικής που συχνά τις συνοδεύουν, προκαλώντας ή/και βαθαίνοντας την οικονομική ύφεση στις χώρες που πλήττονται από αυτές, έχουν τη δυνατότητα να εκκινήσουν μία διαδικασία διάσπασης (κατακερματισμού), η οποία υπερβαίνει την τυπική κοινωνική διαστρωμάτωση, στη βάση της κατανομής πλούτου και σχετίζεται με μία ευρύτερη πολιτική αντιπαράθεση η οποία περιλαμβάνει ακόμη και πολιτισμικές διαστάσεις. Το βιβλίο χρησιμεύει ως μία περιπτωσιολογική μελέτη του αντίκτυπου των ευρύτερων πιέσεων και των μετατοπίσεων που αντιμετωπίζει η ΕΕ καθώς και του τρόπου με τον οποίο οι ευρωπαϊκές κοινωνίες αντιλαμβάνονται τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Εν προκειμένω, τα ευρήματα ανέδειξαν διαφορετικές αποχρώσεις Ευρωσκεπτικισμού και αντί-γερμανικών συναισθημάτων, αποκαλύπτοντας παράλληλα ωστόσο, μία έντονη ταυτοτική σύγκρουση εντός της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας.
Το βιβλίο αυτό, χρησιμοποιώντας μια ευρεία γκάμα ερευνητικών μεθόδων για την παρουσίαση νέων εμπειρικών ευρημάτων, αποτελεί πολύτιμη συμβολή στη συνεχώς διευρυνόμενη βιβλιογραφία που μελετά την κρίση στην Ελλάδα και στην Ευρωζώνη, καθώς και στην ευρύτερη συζήτηση σχετικά με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, που εξετάζει ζητήματα όπως ο Ευρωσκεπτικισμός, η ευρωπαϊκή ταυτότητα και το κατά πόσο η ίδια η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αποτελεί μία διαδικασία καθοδηγούμενη από τις εκάστοτε ελίτ. Το παρόν κείμενο, επομένως, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για ακαδημαϊκούς και φοιτητές που ασχολούνται με τις Ευρωπαϊκές Σπουδές, τις σπουδές της Ελλάδας και της Νότιας Ευρώπης καθώς και με το ευρύτερο πεδίο της Πολιτιστικής και Συγκριτικής Πολιτικής και της Πολιτικής Οικονομίας.
Στον τόμο γράφουν οι:
Βασιλική Γεωργιάδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Μαρία Ζαφειροπούλου, Εμπειρογνώμονας Ευρωπαϊκής Ένωσης για κοινωνικά θέματα και θέματα υγείας, Δικηγόρος ειδικευμένη στο Δίκαιο της Υγείας και Επιστημονική Συνεργάτιδα, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
Αναστασία Θεοδοσίου, Κοινωνική Ανθρωπολόγος, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου και Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
Δημήτρης Κατσίκας, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου για την Κρίση, Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής
Αναστασία Καφέ, Επιστημονική Συνεργάτιδα, Πρόγραμμα Ελληνικής Διασποράς, SEESOX
Γιώργος Ν. Τζογόπουλος, Ερευνητής, Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής, Διευθυντής Προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Ένωσης-Κίνας, Centre international de formation européenne (CIFE), Διδάσκων, Τμήμα Νομικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Γιάννης Τσίρμπας, Λέκτορας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το ερευνητικό πρόγραμμα Fragmex χρηματοδοτήθηκε από την Ελληνική Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) και το Υπουργείο Παιδείας της Γερμανίας κατά την περίοδο 2013-2015. Το ελληνικό μέρος του προγράμματος υλοποιήθηκε από το Παρατηρητήριο για την Κρίση, του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).