Η διασύνδεση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και της μετανάστευσης δεν αποτελεί πρόσφατη εξέλιξη, ωστόσο έχει αρχίσει το τελευταίο διάστημα να απασχολεί την πολιτική συζήτηση. Αποτελεί ένα σύνθετο και πολυεπίπεδο φαινόμενο, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη τη συλλογή ακριβών και ενημερωμένων δεδομένων. Η μετακίνηση πληθυσμού λόγω του κλίματος μπορεί να λάβει διάφορες μορφές: να περιορίζεται εντός των κρατών ή να έχει διασυνοριακό χαρακτήρα, να είναι προσωρινή ή μόνιμη και συνήθως επηρεάζεται από έναν συνδυασμό παραγόντων. Ως εκ τούτου, το παρόν κείμενο πολιτικής υποστηρίζει ότι η κλιματική μετανάστευση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται στο πλαίσιο υφιστάμενων πολιτικών και θεσμικών πλαισίων συνεργασίας και όχι ως μεμονωμένο ζήτημα. Προωθεί επίσης την εννοιολογική προσέγγιση της κλιματικής μετανάστευσης εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο μιλάμε για εκείνους που μετακινούνται εξ αιτίας της κλιματικής αλλαγής και όχι στο πώς τους αποκαλούμε. Η τελευταία ενότητα παρέχει μια σειρά προτάσεων πολιτικής, υποστηρίζοντας εξατομικευμένες λύσεις με βάση τις περιφερειακές και εθνικές ανάγκες και τα ευάλωτα σημεία. Συνολικά, το κείμενο πολιτικής υπογραμμίζει τη σημασία της αντιμετώπισης της πολυπλοκότητας της κλιματικής μετανάστευσης και προτάσσει συντονισμένες προσπάθειες πολιτικής.
- Η κλιματική αλλαγή είναι ένας από τους παράγοντες που οδηγούν στην ανθρώπινη κινητικότητα.
- Η κλιματική μετανάστευση είναι ένα πολυαιτιακό και πολυμορφικό φαινόμενο.
- Η μετανάστευση λόγω του κλίματος δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως ένα αυτόνομο ζήτημα για το οποίο θα πρέπει να υιοθετηθεί ένα εντελώς νέο νομικό και πολιτικό πλαίσιο. Αντιθέτως, πρέπει να αντιμετωπιστεί σε σχέση με άλλα πεδία πολιτικής και υφιστάμενους τομείς θεσμικής συνεργασίας.
- Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στον τρόπο με τον οποίο μιλάμε για ανθρώπους που μετακινούνται λόγω του κλίματος και όχι στο πώς τους αποκαλούμε.
- Θα πρέπει να δοθεί προσοχή στον εσωτερικό και διαπεριφερειακό εκτοπισμό.
- Οι ενιαίες λύσεις πολιτικής που να εφαρμόζονται σε όλες τις περιπτώσεις δεν είναι ρεαλιστικές, συνεπώς, θα πρέπει να προωθηθούν εξατομικευμένες λύσεις.
- Οι πολιτικές μετριασμού μπορούν να αναπτυχθούν μέσω των υφιστάμενων θεσμικών πλαισίων.
- Η ενίσχυση των εθνικών σχεδίων προσαρμογής είναι υψηλής σημασίας.
- Η μετανάστευση μπορεί να θεωρηθεί ως στρατηγική προσαρμογής.
- Η προώθηση βίζας για ανθρωπιστικούς λόγους καθώς και οι διμερείς συμφωνίες για χορήγηση άδειας εισόδου είναι ορισμένες πολιτικές που πρέπει να ενισχυθούν.
Το κείμενο πολιτικής υπογράφουν οι Εμμανουέλα Δούση, Καθηγήτρια Διεθνών Θεσμών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κάτοχος της έδρας UNESCO για την Κλιματική Διπλωματία, Επικεφαλής Προγράμματος για το Κλίμα και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΕΛΙΑΜΕΠ και Μαρία Ελένη Πανταζή Ψαθά, υποψήφια διδάκτωρ, KU Leuven, Βοηθός Υπεύθυνου Διαχείρισης Προγραμμάτων στη ΜΕΤΑδραση – Δράση για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη.
Διαβάστε το εδώ σε μορφή pdf.