Τοπικές κοινωνίες και Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές στα ελληνικά νησιά – Λυδία Αβράμη και άλλοι

• Οι Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές (ΘΠΠ) διαμορφώνονται συνήθως σε περιοχές με έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα. Μία ΘΠΠ συνιστά επομένως ένα πολύπλοκο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, του οποίου η επιτυχία ή η αποτυχία, καθώς και η ικανότητα να αποφέρει περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, εξαρτώνται από τις τοπικές κοινότητες και την ευαισθητοποίησή τους.
• Το κείμενο εργασίας διερευνά πώς αντιλαμβάνονται οι τοπικές κοινότητες τις ΘΠΠ που έχουν πρόσφατα οριοθετηθεί σε τρία νησιά των Κυκλάδων με διαφορετική διάρθρωση της τοπικής οικονομίας και επίπεδο τουριστικής ανάπτυξης (Κύθνος, Μήλος και Σαντορίνη). Τα δεδομένα προέρχονται από την τηλεφωνική έρευνα που διεξήχθη στους κατοίκους των εν λόγω νησιών και τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ευαισθητοποίηση, οι στάσεις και οι αντιλήψεις των τοπικών ομάδων διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με την περιοχή και το διακύβευμα της ΘΠΠ.
• Ο βαθμός πληροφόρησης των τοπικών κοινοτήτων για το ρυθμιστικό πλαίσιο μιας ΘΠΠ και την τοποθεσία της, οι προηγούμενες εμπειρίες και οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες αναδεικνύονται ως σημαντικοί προγνωστικοί δείκτες για τη συμπεριφορά των τοπικών κοινοτήτων απέναντι στις ΘΠΠ. Προκύπτει επίσης η θετική αλληλεπίδραση μεταξύ της λειτουργίας μιας ΘΠΠ και της ανάπτυξης καταδυτικών δραστηριοτήτων, αν και η προσλαμβανόμενη αντιστάθμιση μεταξύ της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και του εισοδήματος των αλιέων παραμένει η κύρια πρόκληση για την αποτελεσματική εφαρμογή μιας ΘΠΠ.
• Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας μαρτυρούν την επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης του ελλείμματος πληροφόρησης και γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ των αντιλήψεων και των προσδοκιών των τοπικών κοινοτήτων καθώς και των πραγματικών αποτελεσμάτων των ΘΠΠ. Η συμμετοχική προσέγγιση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στη λειτουργία των ΘΠΠ εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην αποτελεσματική εφαρμογή της. Ως εκ τούτου, η οριοθέτηση των ζωνών προστασίας εντός των ΘΠΠ και η εφαρμογή ειδικών περιορισμών θα πρέπει να βασίζονται τόσο σε οικολογικά, όσο και σε κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.

Το Κείμενο Εργασίας υπογράφουν οι: Λυδία Αβράμη, Επιστημονική Συνεργάτης, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Ερευνήτρια του ΕΛΙΑΜΕΠ, Νίκος Δεμερτζής, Καθηγητής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αντώνης Αρμενάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και η Δήμητρα Σύρου, Επιστημονική Συνεργάτης, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών.

Διαβάστε το εδώ (στα Αγγλικά).