Με την κλιματική αλλαγή να κάνει ολοένα και πιο αισθητή την “παρουσία της” σε κάθε γωνιά του πλανήτη, υποσκάπτοντας την ισορροπία αλλά και απειλώντας πλέον ευθέως το μέλλον οικοσυστημάτων, οικονομιών και πληθυσμών, η κινητοποίηση για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης δεν μπορεί παρά να αποτελεί “μονόδρομο”.

Οι ηγέτες από όλον τον κόσμο που συγκεντρώθηκαν πριν λίγες ημέρες στη Νέα Υόρκη, όπως γίνεται κάθε χρόνο στα τέλη Σεπτεμβρίου, για την πανηγυρική έναρξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το έπραξαν στη σκιά ιδιαίτερα αρνητικών μηνυμάτων εκ μέρους της επιστημονικής κοινότητας, η οποία – λίγο έως πολύ- προειδοποιεί πως η ανθρωπότητα “χάνει το παιχνίδι” τόσο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όσο και στην επίτευξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (17 ΣΒΑ).

Αντιλαμβανόμενοι πως το παρόν ζητά άμεσες και αποτελεσματικές πολιτικές για την προστασία του περιβάλλοντος, ΕΛΙΑΜΕΠ και Foundation for Global Governance Sustainability (FOGGS) αποφάσισαν να αναλάβουν το μερίδιο ευθύνης που τους αντιστοιχεί, ιδρύοντας από κοινού το Ελληνικό Φόρουμ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΕΛΦΟΒΑ).

“Στόχος του ΕΛΦΟΒΑ, είναι η διευκόλυνση της διασύνδεσης δημοσίων αρχών, εκπροσώπων των παραγωγικών τομέων, ιδιωτικών και κοινωνικών επιχειρήσεων, συνεταιρισμών, επαγγελματικών ενώσεων, ερευνητικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθώς και της κοινωνίας των πολιτών, σε μία συντονισμένη προσπάθεια ανάλυσης και εφαρμογής στην Ελλάδα καλών πρακτικών αειφορίας που έχουν αναδειχθεί και αναδεικνύονται σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο” εξηγούν ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Δρ Θάνος Ντόκος και ο εκτελεστικός διευθυντής του FOGGS, Δρ Γιώργος Κωστάκος.

Η κινητοποίηση των δύο Ιδρυμάτων έρχεται σε μία στιγμή που τα περιθώρια για αναβολές έχουν στερέψει, μιας και τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής -όπως είναι τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η σταθερή αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη- είναι κάτι παραπάνω από ορατά. Σε αυτά προστίθενται τα καταστροφικά αποτελέσματα από την μόλυνση των θαλασσών και των υδάτινων πόρων, η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η σημαντική απώλεια βιοποικιλότητας, η άναρχη ανάπτυξη των πόλεων, οι αυξανόμενες οικονομικές ανισότητες, η ανεργία και η φτώχεια, όπως και η εξάπλωση παλιών και νέων ασθενειών.

Αυτή η “μεγάλη εικόνα”, όπου τα αίτια και τα αποτελέσματα των σημαντικότερων προκλήσεων των καιρών μας συνδέονται σε ένα παγκόσμιο σύστημα δράσεων, αντιδράσεων και αλληλεπιδράσεων κρατών, περιφερειών, εταιρειών, οργανώσεων και ανθρώπων στον πλανήτη μας, είναι πολύπλοκη και μπορεί να οδηγήσει στο “σήκωμα των χεριών” και την παράδοση στην τύχη μας. Αυτή, ωστόσο, θα ήταν μία εξαιρετικά λανθασμένη αντίδραση, ηττοπαθής και καταστροφική. Μπορούν να γίνουν πολλά, σε όλα τα επίπεδα, και ο καθένας πρέπει να κάνει ό,τι του αντιστοιχεί, αν πρόκειται να υπάρξει σοβαρή πιθανότητα επιτυχίας. Γιατί τελικά όλα καταλήγουν στο πώς διαχειριζόμαστε τον πλανήτη, τις κοινωνίες και την παγκοσμιοποιημένη οικονομία μας, και πώς συμπεριφερόμαστε στην καθημερινή μας ζωή, ως πολίτες, επαγγελματίες και καταναλωτές.

“Διαπιστώνουμε, όμως, ένα κενό μεταξύ των επιστημονικών δεδομένων και της αυξανόμενης συνειδητοποίησης του προβλήματος, από τη μία μεριά, και της πενίας συγκεκριμένων πρωτοβουλιών για δράση, από την άλλη. Είναι πολύ θετικό, παραδείγματος χάριν, ότι οι μαθητές ξεσηκώνονται στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο ζητώντας από τις κυβερνήσεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Αλλά απεργίες και πορείες από μόνες τους δεν θα φέρουν τις επιθυμητές αλλαγές. Χρειάζονται αποφάσεις και συγκεκριμένες δράσεις σε όλους τους τομείς: στην προσαρμογή της αγροτικής παραγωγής στην κλιματική αλλαγή, την βελτίωση των υποδομών για ενέργεια και μεταφορές, το πρασίνισμα των πόλεων, την βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού, την σταδιακή κατάργηση της χρήσης πλαστικών και την παγίωση της κυκλικής οικονομίας, κλπ. Για όλα αυτά οι λύσεις είναι ουσιαστικά γνωστές, έχουν εφαρμοστεί σε διαφορετική έκταση στο ένα ή το άλλο μέρος του πλανήτη, έχουν καταγραφεί στο διαδίκτυο και συχνά τυχαίνουν χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν κανείς ξέρει πού να κοιτάξει. Μπορεί όμως να μην είναι γνωστές στους υπεύθυνους φορείς, ή στους άμεσα ενδιαφερόμενους, ή μπορεί να μην υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον, έμπνευση ή αίσθημα ευθύνης για την εφαρμογή τους” αναφέρουν οι κκ. Κωστάκος και Ντόκος.

Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής και το Foundation for Global Governance and Sustainability θεωρούν πως μόνο μία ευρύτατη κοινή προσπάθεια μπορεί να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά την δράση κατά της κλιματικής αλλαγής και τη δρομολόγηση μίας ανάπτυξης που θα μπορεί να διαρκέσει και για τις επόμενες γενιές, μίας αειφόρου δηλαδή ανάπτυξης. Γι’ αυτό σας καλούμε όλους σε συστράτευση και δράση!