Στο πλαίσιο των συζητήσεων «Tour d’Europe» (Γύρος της Ευρώπης)  συνδιοργανώθηκε  κλειστή εκδήλωση με θέμα «Europe’s Research and Innovation Policy» της ομάδας RISE (Research, Innovation, Science Experts group) και του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) τη Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου 2018 στην Αίθουσα συνεδριάσεων της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και τον καθηγητή Αχιλλέα Μητσό εκ μέρους του. Οι συμμετέχοντες από την ελληνική πλευρά, συμπεριλαμβανομένης της Πατρίτσια Κυπριανίδου, Γενικής Γραμματέως του R&D,  όπως και εκπροσώπων προερχόμενων από τον ιδιωτικό τομέα, τα πανεπιστήμια, δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς, ιδρύματα και το σώμα συμβούλων της κυβέρνησης. Η αντιπροσωπεία του RISE ηγήθηκε από την Mary Ritter με την Teresa Riera Madurell,  τον Luke Georghiou, τους συγγραφείς του βιβλίου του RISE Andrea Bonaccorsi, Lena Tsipouri, Andres Rodriguez-Pose, και τον εμπειρογνώμονα της ΕΕ Ester Martinez-Ros.

Κύρια μηνύματα από την εκδήλωση:

  1. Η δυνατότητα πλήρους προσβάσεως μπορεί να βοηθήσει αυτή τη μεταρρύθμιση. Ανοιχτή στην κοινωνία, μια ελεύθερη ροή γνώσης και ατόμων ανάμεσα στα πανεπιστήμια και τις εταιρίες, στα διευρωπαϊκά δίκτυα. Όμως, η δυνατότητα πλήρους πρόσβασης χρειάζεται ένα πλαίσιο, για να δημιουργήσει εγκυκλίους , μη γραμμικές ροές. Οι ερευνητές θα πρέπει να έχουν κίνητρα για να επιστρέψουν και η αξία που δημιουργείται από τα ανοιχτά δεδομένα θα πρέπει να μοιράζεται ανάμεσα στον ερευνητή και τον επιχειρηματία.
  2. Χρησιμοποιήστε τους υποχρησιμοποιούμενους πόρους. Κατασκευάστε ένα σύστημα που να επιτρέπει την βέλτιστη χρησιμοποίηση των πόρων στην Ευρώπη. Προάγετε τη συνάντηση μεταξύ άριστης έρευνας και ικανότητας στην καινοτομία. Αυτό δεν θα πρέπει να είναι δύο ξεχωριστοί κόσμοι. Ο σύνδεσμος γνώσης-καινοτομίας έχει ανασταλεί, κυρίως σε πολλές νότιες και ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες.
  3. Μετατοπιστείτε από μία βασισμένη στους κανόνες σε μια ανθρωποκεντρική πολιτική. Δημιουργείστε κίνητρα για έρευνα και μια κουλτούρα « γνωστικά-έντονης επιχειρηματικότητας». Το κανονιστικό πλαίσιο πρέπει να απλοποιηθεί και να αναγνωρίσει ότι το R&I απαιτεί την ανάληψη κινδύνου και την εμπιστοσύνη.
  4. Το Πρόγραμμα Πλαισίου (Framework Programme – FP) και τα Διαρθρωτικά Ταμεία αποτελούν δύο ξεχωριστές πολιτικές αλλά η εφαρμογή χρήζει συνεργιών. Αποτελούν δύο εντελώς διαφορετικές πολιτικές με διαφορετικούς  στόχους. Ωστόσο, οι συνέργειες θα μπορούσαν να ενισχυθούν κατά την εφαρμογή. Έξυπνα εξειδικευμένες στρατηγικές έχουν υπάρξει θετικός παράγοντας στη δημιουργία μακροπρόθεσμων οραμάτων και στη συγκέντρωση φορέων σε νέες πλατφόρμες. Όμως, περιορίζονται από τις ήδη υπάρχουσες σταθερές δομές, από μια έλλειψη κρίσιμης μάζας και περιορισμένης δικτύωσης σε όλες τις περιφέρειες. Οι συνέργειες επίσης παρακωλύονται από  μια βαριά γραφειοκρατία,  απαιτήσεις διπλού ελέγχου και αντιφατικούς κανόνες για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων R&I. Όσον αφορά την Ελλάδα, αυτοί οι νομικοί περιορισμοί επιδεινώνονται από συγκεκριμένα μέτρα λιτότητας.
  5. Το επόμενο Πρόγραμμα Πλαισίου (FP) θα πρέπει να συνδυάζει τη συνέχεια με την ανανέωση. Η επένδυση σε καινοτόμες επιχειρήσεις με το EIC κρίνεται αναγκαία μέσω μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης, ανεξάρτητης από πληγείσες από την κρίση τράπεζες. Το εστιαζόμενο σε συγκεκριμένες αποστολές R&Ι είναι επίσης μια εξαιρετικά χρήσιμη ιδέα για να συνδέσει πολίτες, να εργάζεται σε όλες τις πολιτικές με συστηματικό τρόπο και να αυξήσει τις εθνικές αποστολές. Οι αποστολές, αυτές, θα πρέπει να επιλεγούν προσεκτικά, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των ευρωπαϊκών χωρών. Τελικά, ανοιχτή πρόσβαση στην επιστημονική γνώση και τα Ανοικτά Δεδομένα θα πρέπει να προωθούνται για να αυξήσουν τη χρήση των αποτελεσμάτων των έργων FP. Ωστόσο,  η δυνατότητα πλήρους πρόσβασης θα πρέπει να είναι πάντα ευαίσθητο στο ερώτημα: «Για ποιον είναι ανοιχτό;»

Σχετικά με τον «Γύρο της Ευρώπης»: Από το φθινόπωρο του 2017 και κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 2018, η ομάδα ειδικών έρευνας, καινοτομίας και επιστημών RISE (Research, Innovation, Science Experts group) η οποία δρα ως ανεξάρτητη συμβουλευτική ομάδα στον Επίτροπο Carlos Moedas, συνεργάζεται με ανεξάρτητες δεξαμενές σκέψεις σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για τη διοργάνωση ενός «Γύρου της Ευρώπης».

Ο «Γύρος της Ευρώπης» σχεδιάστηκε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του Προέδρου Juncker για ευρύ και ανοικτό προβληματισμό στην Ευρώπη σχετικά με τη μελλοντική κατεύθυνση του ευρωπαϊκού σχεδίου. Ο «Γύρος της Ευρώπης» επικεντρώνεται στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας και του ρόλου της στην ευρύτερη ευρωπαϊκή πολιτική. Πρόκειται για ένα διάλογο μεταξύ ανεξαρτήτων δεξαμενών σκέψης, οι οποίες δεν συνδέονται άμεσα με την εθνική διοίκηση, με κύριους συνομιλητές συμβούλους πολιτικής, οικονομολόγους, πανεπιστημιακούς και διανοούμενους.