Στις πολύ δύσκολες μέρες που ζούμε, μέρες στις οποίες πιθανότατα θα κριθεί το μέλλον της χώρας μας για μερικές δεκαετίες, ας προσπαθήσουμε να δούμε με κάποια νηφαλιότητα βασικά δεδομένα που προέκυψαν τους τελευταίους μήνες. Αφού κέρδισε τις εκλογές με υποσχέσεις που δεν είχαν καμιά απολύτως ελπίδα να υλοποιηθούν (θα μου πείτε και άλλοι το είχαν κάνει πριν και δεν θάχατε άδικο), η νέα κυβέρνηση ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με μερικά σωστά επιχειρήματα, όπως η μη βιωσιμότητα του χρέους, τα αρνητικά αποτελέσματα μιας μακρόχρονης και υπερβολικής λιτότητας, στα οποία βρήκε στην αρχή καλοπροαίρετους, συνήθως, συμμάχους εντός και εκτός συνόρων. Κατάφερε όμως να τα καταστρέψει όλα με ένα απίθανο μείγμα αλαζονείας και τη διπλωματική ευελιξία ενός ελέφαντα. Όταν καταφέρνεις να ενώσεις τις 18 χώρες της ευρωζώνης εναντίον σου, κυρίως σε επίπεδο υπουργών οικονομικών, αυτό είναι μεγάλο επίτευγμα που θα γραφεί στην ιστορία. Εμείς μόνον έχουμε το δίκιο και όλοι οι άλλοι μάς εχθρεύονται; Κάπως έτσι ξεκινάει η παράνοια.

Έχει δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα ισχυρών πολιτικών και οικονομικών παραγόντων στην Ευρώπη που πιστεύουν ότι η Ελλάδα πρέπει να οδηγηθεί στην έξοδο από την ευρωζώνη και ότι το όποιο κόστος μιας ενδεχόμενης εξόδου θα είναι απολύτως διαχειρίσιμο για τους υπόλοιπους. Όσο για μας, σκοπεύουν να μας δώσουν ανθρωπιστική βοήθεια όπως δίνουν σε χώρες που υπέστησαν μεγάλες καταστροφές. Στην κατηγορία αυτών που θέλουν να βγει η Ελλάδα περιλαμβάνονται οι δογματικοί της ακραίας λιτότητας, μερικοί που θέλουν να μας χρησιμοποιήσουν ως παράδειγμα προς αποφυγήν και γενικώς όσοι έχουν πειστεί ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός σταθερού κοινού νομίσματος. Η κατηγορία αυτή διογκώθηκε τους τελευταίους μήνες ως αποτέλεσμα της δικής μας αλλοπρόσαλλης πολιτικής. Οι προτάσεις των δανειστών στην τελευταία φάση των διαπραγματεύσεων ήταν όντως ακραίες και αδιέξοδες, αλλά στο δογματισμό εκείνων που τις επέβαλαν είχε συμβάλει ουσιαστικά και η δική μας στάση.

Το ερώτημα που προτείνεται για το δημοψήφισμα είναι προφανώς παραπλανητικό, για να μη χρησιμοποιήσουμε βαρύτερους όρους όπως χειραγώγηση ή εξαπάτηση του ελληνικού λαού. Δεν κρίνεται στο δημοψήφισμα η πρόταση των δανειστών που πλέον δεν ισχύει, αλλά η παραμονή στο ευρώ.  Η σημερινή κυβέρνηση δεν θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική της δύναμη με ένα Όχι στο δημοψήφισμα διότι δεν διαθέτει ούτε χρόνο ούτε αξιοπιστία εκτός συνόρων, ενώ ήδη δημιουργούνται στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεδομένα που δύσκολα μπορούν να ανατραπούν. Όσο για αυτούς που βλέπουν το μέλλον στη δραχμή, ας αναλογιστούν, ανάμεσα σε τόσα άλλα, με ποιους μηχανισμούς και ποια πρόσωπα θα μπορέσει η σημερινή κυβέρνηση να διαχειριστεί μια επιστροφή στο εθνικό νόμισμα που θα ήταν εξαιρετικά απαιτητικό εγχείρημα για χώρες με ισχυρούς θεσμούς και έμπειρους πολιτικούς, δηλαδή όλα αυτά που εμείς δεν διαθέτουμε.

Έστω και την τελευταία στιγμή, ελπίζω να υπάρξει κάποιος συμβιβασμός με τους ευρωπαίους εταίρους για να αποφύγουμε το δημοψήφισμα, το διχασμό και την οικονομική καταστροφή, αν και είναι μάλλον απίθανη μια τέτοια προοπτική. Εφόσον όμως τελικά οδηγηθούμε στις κάλπες, θα πρέπει να πούμε ένα μεγάλο Ναι στο ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας, αρνούμενοι ουσιαστικά να απαντήσουμε στο συγκεκριμένο ερώτημα που μας θέτουν, γιατί είναι πλαστό. Και στη συνέχεια, να μετρήσουμε τις ζημιές και να αρχίσουμε προσεκτικά να κτίζουμε και πάλι. Αλλά όχι όπως παλιά. Αν δεν αναγνωρίσουμε τα λάθη δεκαετιών που οδήγησαν τη χώρα εδώ που βρίσκεται σήμερα, δεν θα έχουμε καμιά απολύτως ελπίδα.

Ο Λουκάς Τσούκαλης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Πηγή: Καθημερινή