pagoulatosΠρέπει να μείνουμε ενωμένοι και να δείξουμε αλληλεγγύη. Το μέλλον της Ευρώπης δεν είναι τείχη και ξενοφοβία. Και η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι κανόνες για μερικούς και α λα καρτ για άλλους».

Ηταν άψογη η δήλωση του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες, στηλιτεύοντας την απαράδεκτη στάση των κυβερνήσεων Βίζεγκραντ. Πόσο πιο πειστικός, όμως, θα ήταν ο κ. Τσίπρας εάν ο ίδιος είχε πάντοτε λειτουργήσει σαν καλός Ευρωπαίος; Εάν η κυβέρνησή του, την ώρα που εκείνος στεκόταν στα μικρόφωνα του Justus Lipsius, δεν προωθούσε τον πολιτικό έλεγχο του κράτους και των ΜΜΕ με μεθόδους που ταιριάζουν λιγότερο στη φιλελεύθερη «παλιά» Ευρώπη και περισσότερο στην Ουγγαρία του Ορμπαν; Πόσο πιο αποτελεσματικός θα ήταν ο όψιμος ευρωπαϊσμός του κ. Τσίπρα εάν οι μοιραίες επιλογές της πρώτης κυβέρνησής του, και ορισμένες που συνεχίζονται, δεν είχαν συμβάλει στην έκπτωσή μας σε μια κατάσταση ακραίας και πολλαπλής ευπάθειας, μιας χώρας με ειδικές ανάγκες: αναξιόπιστης να δεσμευτεί, ανίκανης να υλοποιήσει, ελπίζοντας τελικά, σαν την Μπλανς Ντιμπουά, στην «καλοσύνη των ξένων». Και δεν θα μιλήσω καν για τις ακρότητες των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ως εθνικολαϊκιστικής αντιπολίτευσης. Ισως να μη δικαιούσαι να περιμένεις να αντλήσεις από το πηγάδι της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης όταν νωρίτερα άδειαζες εκεί τα λύματά σου.

Να είμαστε δίκαιοι. Η κυβέρνηση, έστω καθυστερημένα, υλοποιεί τις δεσμεύσεις για το προσφυγικό. Εστω ασθμαίνοντας προχωρεί στην εφαρμογή του μνημονίου. Ομως η σοβαρότητα δεν μπορεί κι αυτή να είναι α λα καρτ, να επιστρατεύεται όταν τα πράγματα έχουν φτάσει στο αμήν. Η εικόνα μιας Ελλάδας που κάνει ό,τι πρέπει να κάνει μόνο υπό εξωτερική πίεση ή άμεση απειλή δεν δείχνει μια χώρα αποφασισμένη να παραμείνει στην πρώτη ευρωπαϊκή ταχύτητα.

Η Ευρώπη δεν είναι α λα καρτ, είπε σωστά ο πρωθυπουργός. Γιατί τότε ο κ. Τσίπρας επιτρέπει στους υπουργούς του να υπονομεύουν το μνημόνιο που έχει υπογράψει με την Ευρώπη; Γιατί επιτρέπει στον Σπίρτζη και τον Δρίτσα να ναρκοθετούν τις αποκρατικοποιήσεις, έναν από τους ελάχιστους τομείς που κινούνται θετικά; Γιατί η κυβέρνησή του, την ώρα που καταθέτει νομοσχέδια αποπολιτικοποίησης και αξιοκρατίας στη δημόσια διοίκηση, καρατομεί άξια στελέχη του Δημοσίου (στον ΟΑΣΑ, στα νοσοκομεία, στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, στην Επιτροπή Ανταγωνισμού) απλώς και μόνον επειδή δεν είναι «δικοί της»;

Ανακάλυψε αργά ο κ. Τσίπρας ότι η συμμετοχή στην Ε.Ε. συνεπάγεται έναν συγκεκριμένο θεσμικό πολιτισμό, που θέλει τις συμφωνίες να τηρούνται, τους κανόνες να γίνονται σεβαστοί και την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη να έρχεται ως παρακολούθημα εθνικής υπευθυνότητας. Κατάλαβε καθυστερημένα ο κ. Τσίπρας ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες, όσο κι αν αποτυπώνουν συσχετισμούς ισχύος, αποτελούν ασπίδα προστασίας των μικρότερων, που δεν μπορούν να «καθαρίζουν» το παιχνίδι με την ισχύ τους. Και ίσως αντιλαμβάνεται πλέον ότι η Μέρκελ είναι σήμερα ο βασικότερος υποστηρικτής της Σένγκεν και του διαμοιρασμού των βαρών (burden-sharing) που απεγνωσμένα χρειάζεται η χώρα μας σε όλα τα πεδία.

Ισως να κατάλαβε πια ο κ. Τσίπρας ότι η στρατηγική σεβασμού των ευρωπαϊκών κανόνων και συμφωνιών (όχι του «καλού παιδιού», του «model prisoner», που χλεύαζαν οι επηρμένοι σύντροφοί του) είναι τελικά η μόνη στρατηγική προαγωγής του εθνικού συμφέροντος για μια μικρή χώρα σε μια επικίνδυνη γειτονιά. Και σε μια Ε.Ε. αποφασισμένη να προστατεύσει και να εμβαθύνει το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ακόμα κι αν πρέπει να αφήσει κάποιους πίσω. Ισως να αντιλαμβάνεται ο κ. Τσίπρας τι θα σημαίνει για την Ελλάδα στη σημερινή της κατάντια η Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων που αναδύεται. Μια Ευρώπη στενότερης ενοποίησης, στην οποία για να παραμείνεις δεν αρκεί να είσαι πρόθυμος – πρέπει να είσαι και ικανός.

Η κ. Μέρκελ, την οποία οι φίλοι του κ. Τσίπρα κάποτε καθύβριζαν, είναι σήμερα όχι μόνο ο ισχυρότερος σύμμαχός μας, αλλά ίσως ο τελευταίος υπερασπιστής μιας από κοινού αντιμετώπισης των ευρωπαϊκών προκλήσεων. Η Μέρκελ εξέφραζε πάντοτε τη λογική των μεγάλων συναινέσεων. Οι επιλογές της στην ευρω-κρίση, από τη δική μας σκοπιά, ήταν επώδυνες και ανεπαρκείς. Ομως η ανόητη δαιμονοποίησή της τα προηγούμενα χρόνια αδυνατούσε να αντιληφθεί ότι οι πολιτικές της (μέσα από διαρκείς, δυσάρεστους συμβιβασμούς) αποσκοπούσαν στο να αποτρέψουν μία ακόμη ριζικότερη πόλωση, στην Ευρώπη και τη Γερμανία. Την πόλωση αυτή που σήμερα βλέπουμε να αναδύεται απειλητικά.

Από τη Μέρκελ ο Τσίπρας μπορεί να διδαχθεί τη δύναμη της μετριοπάθειας – αξία υψηλής χρησιμότητας για τον έξαλλο συρφετό που κουβαλάει μαζί του. Στις κρίσιμες μεγάλες επιλογές η Μέρκελ είχε το θάρρος να πάει κόντρα στην πλατεία. Στο τρίτο μνημόνιο αψήφησε μια κοινή γνώμη που, θυμωμένη με τα παιχνίδια και την ανειλικρίνεια της «περήφανης διαπραγμάτευσης», ζητούσε την αποπομπή της Ελλάδας από το ευρώ. Και στην επιλογή της να ανοίξει τα σύνορα για τους πρόσφυγες έχει αντίθετο το 80% των συμπατριωτών της.

Ο Τσίπρας έχει δίκιο σε ένα πράγμα: η χώρα δεν μπορεί να αντέξει δύο κρίσεις ταυτόχρονα, και την αξιολόγηση και το προσφυγικό. Γι’ αυτό πρέπει να κλείσει την αξιολόγηση το ταχύτερο. Από τις αξίες της «παλιάς» Ευρώπης ας αντλήσει πολιτικό κεφάλαιο στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Από τη Μέρκελ, ας εμπνευστεί το πολιτικό θάρρος να συγκρουστεί με την κοινή γνώμη και να κάνει ό,τι πρέπει να κάνει. Για να περισώσει η χώρα τα ιστορικά της κεκτημένα, για να μην καταλήξει να εξαρτάται μόνο από την «καλοσύνη των ξένων».

Πηγή: Καθημερινή της Κυριακής