Όλοι ελπίζουμε να υπάρξει κατ’ αρχήν συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους μας στη συνάντηση του Eurogroup αύριο, που με τη σειρά της θα ανοίξει τον δρόμο για την πιο δύσκολη και ουσιαστική διαπραγμάτευση. Η νέα κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει ευνοϊκότερους όρους από την προκάτοχό της. Οι λόγοι είναι πολύ συγκεκριμένοι. Η κυβέρνηση Τσίπρα διαθέτει μια νωπή λαϊκή εντολή που ερμηνεύεται (ορθώς) ως απόρριψη μιας πολιτικής που έφτασε ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας στα όριά του ή και πέρα από αυτά. Το πώς επιμερίζονται οι ευθύνες για το τι πήγε στραβά μέχρι σήμερα είναι μια άλλη ιστορία που κάποιοι θέλουν να τη βλέπουν σαν μια ιστορία με καλούς και κακούς. Προφανώς, η αλήθεια είναι πολύ πιο σύνθετη, αλλά τέτοιες ώρες τέτοια λόγια…
Η άποψη ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αντιμετώπιση της κρίσης έχει φτάσει σε αδιέξοδο βρίσκει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές σε όλη την Ευρώπη και εκτός. Είναι ακόμη μειοψηφία στη Γερμανία, κυρίως μεταξύ των κυβερνώντων, όπως και σε μερικές ακόμη χώρες, αλλά το κλίμα μεταστρέφεται και η νέα ελληνική κυβέρνηση μπορεί να το εκμεταλλευτεί. Ακόμη και η Γερμανία θα αναγκαστεί μάλλον να δεχτεί κάποιο συμβιβασμό. Βοηθάει προφανώς ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται πλέον δανεικά για τις τρέχουσες ανάγκες του κράτους (γιατί υπάρχει το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα που κερδήθηκε με τεράστιες θυσίες), ενώ το εξωτερικό της ισοζύγιο είναι σήμερα και αυτό θετικό. Αρα, η όποια διαπραγματευτική δύναμη της κυβέρνησης Τσίπρα συνδέεται και με τις προσπάθειες των προηγουμένων. Αυτά βεβαίως δεν λέγονται στην πολιτική, ακόμη λιγότερο στην εγχώρια.
Η λαϊκή εντολή της νέας ελληνικής κυβέρνησης πρέπει να βρει κοινό τόπο με τις αντίστοιχες λαϊκές εντολές άλλων 18 κυβερνήσεων στην Ευρωζώνη. Ετσι λειτουργεί η Ευρώπη. Στην προσπάθεια για μια ουσιαστική βελτίωση της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και των υπολοίπων χωρών, θα πρέπει η νέα κυβέρνηση να ξεπεράσει το μεγάλο εμπόδιο της συσσωρευμένης αναξιοπιστίας του πολιτικού κόσμου της χώρας, προφανώς με μερικές εξαιρέσεις, στην οποία συνέβαλε και ο λαϊκισμός των σημερινών κυβερνητικών εταίρων όσο βρίσκονταν στην αντιπολίτευση και όχι μόνον. Οι Ευρωπαίοι εταίροι δύσκολα πλέον πιστεύουν στα λόγια μας, με ή χωρίς μετάφραση. Περιμένουν συγκεκριμένα προγράμματα και απτά αποτελέσματα. Εχουν μάθει επίσης ότι οι μηχανισμοί που διαθέτουμε είναι αδύναμοι και οι θεσμοί συνήθως υπολειτουργούν. Αρα, ακόμη και αν τους πείσουμε για τις καλές μας προθέσεις, γνωρίζουν ότι στην καλύτερη των περιπτώσεων θα πάρει καιρό για να φανούν τα αποτελέσματα.
Αντιλαμβάνομαι ότι για να πετύχεις τους στόχους σε μια δύσκολη διαπραγμάτευση, δεν πρέπει να αποκλείεις την πιθανότητα μιας ρήξης. Αρκεί να μπορείς να εκτιμήσεις σωστά τα όρια του εφικτού και τον συσχετισμό δυνάμεων. Στην παρούσα συγκυρία, η Γαλλία και η Ιταλία προσπαθούν να μας βοηθήσουν, σε συνεργασία με ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, ώστε να υπάρξει ένας έντιμος συμβιβασμός. Αν μας εγκαταλείψουν και αυτές, θα πρέπει να ξέρουμε ότι έχουμε ξεπεράσει τα όρια. Η Ελλάδα δεν αντέχει να βρεθεί τελείως απομονωμένη, ιδιαίτερα με τη δαμόκλειο σπάθη της έλλειψης ρευστότητας να κρέμεται πάνω από το κεφάλι μας.
Αν όλα πάνε καλά τη Δευτέρα, μας περιμένουν τα πιο δύσκολα, έργα πλέον όχι λόγια. Η νέα κυβέρνηση υπόσχεται μεγάλες θεσμικές αλλαγές: ανασυγκρότηση του κράτους, πάταξη της φοροδιαφυγής, μάχη με τα μεγάλα συμφέροντα. Να θυμήσω ότι σε μια κοινωνία με τόσους μικρομεσαίους, δεν είναι μόνον η ολιγαρχία το πρόβλημα αλλά και όλα τα μικρά, οργανωμένα συμφέροντα που κρατάνε τη χώρα δέσμια. Μακάρι να πετύχουν, εκεί που οι προκάτοχοί τους απέτυχαν ή απλώς δεν θέλησαν. Δεν είναι όμως διόλου προφανές με ποια στελέχη και ποιους μηχανισμούς θα τα υλοποιήσουν. Με έμφαση στον εξισωτισμό (προς τα κάτω) στην παιδεία και με μαρξιστικά δόγματα για την οικονομία την εποχή της παγκοσμιοποίησης, το ελληνικό πλοίο είναι μοιραίο να πέσει στα βράχια. Απλώς, θα είναι θέμα χρόνου.
Στηρίζουμε την κυβέρνηση στην εθνική προσπάθεια για μια αναθεωρημένη συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Είναι πατριωτικό καθήκον όλων μας. Αλλά δεν πρέπει να μπερδέψουμε τον πατριωτισμό με την άγνοια ή την ιδεοληψία. Γιατί κάπου εκεί οι δρόμοι χωρίζουν. Αν στη νέα κυβερνητική πλειοψηφία υπάρχουν μερικοί που ονειρεύονται δρόμους τριτοκοσμικούς ή άλλους εκτός Ευρώπης, θα βρουν πολύ σύντομα τον περισσότερο κόσμο απέναντί τους. Πήραν εντολή για αλλαγή, γιατί το προηγούμενο σύστημα χρεοκόπησε. Αλλά δεν πήραν εντολή για να δοκιμάσουν στην Ελλάδα τα μοντέλα που απέτυχαν παταγωδώς στον υπόλοιπο κόσμο.
Πηγή: Καθημερινή της Κυριακής
