TSOUKALISΜέρες γιορτινές που είναι, αποφάσισα να μην ασχοληθώ με την αέναη διαπραγμάτευση στην οποία έχει εμπλακεί ολόκληρη η χώρα με τους ξένους δανειστές και με την πραγματικότητα που προφανώς δεν μας αρέσει. Ούτε θα ασχοληθώ για το αν υπάρχουν χρήματα για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις, πόσο μάλλον για το αν αντέχει ακόμη η οικονομία μας χωρίς ρευστότητα. Ολα αυτά συζητιούνται καθημερινά χωρίς να διαφαίνεται λύση. Προτείνω λοιπόν να σκεφτούμε ξανά τα βασικά που χρειάζεται μια χώρα για να πετύχει στον 21ο αιώνα. Αφορμή παίρνω από μια ομιλία που άκουσα πρόσφατα από έναν πολύ γνωστό διανοητή, ο οποίος έχει ταυτίσει το όνομά του με τη μεγάλη συζήτηση που γίνεται για την εντυπωσιακή άνοδο των ασιατικών χωρών και ειδικότερα της Κίνας. Ο Κισόρ Μαμπουμπάνι, από τη Σιγκαπούρη, αναφέρθηκε στα κύρια συστατικά στοιχεία της ηγεμονίας Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής για περίπου δύο αιώνες, που δεν αποτελούν πλέον μονοπώλιο της Δύσης, γιατί βαθμιαία τα ενσωμάτωσαν οι Ασιάτες, με πρωτοπόρους τους Κινέζους κομμουνιστές, στη δική τους κουλτούρα με εντυπωσιακά ομολογουμένως αποτελέσματα.

Ποια είναι αυτά τα απαραίτητα συστατικά στοιχεία της επιτυχίας κατά Μαμπουμπάνι; Η οικονομία της αγοράς, επιστήμη και τεχνολογία, παιδεία, αξιοκρατία, πραγματισμός (ή κοινός νους σε απλά ελληνικά), κράτος δικαίου και ειρήνη. Ο κατάλογος είναι εν μέρει αυθαίρετος, αλλά σίγουρα περιλαμβάνει πολλά από τα συστατικά στοιχεία της νεωτερικότητας, άρα και του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Λείπουν βεβαίως η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ άλλων. Αλλά δεν μπορείς να τα ζητάς όλα και τώρα από τους Κινέζους κομμουνιστές ούτε από το εξαιρετικά επιτυχημένο, πλην αυταρχικό, κράτος της Σιγκαπούρης! Τι ισχύει από όλα αυτά στην Ελλάδα σήμερα; Δεν θα ασχοληθώ εδώ με την κουλτούρα της ειρήνης κατά Μαμπουμπάνι, γιατί ούτε με πείθει ότι ισχύει στη δική του πλευρά του κόσμου ούτε όμως και εξαρτάται μόνον ή κυρίως από εμάς, στη δική μας μάλλον δύσκολη γειτονιά. Ας δούμε λοιπόν τα υπόλοιπα.

Στη χώρα μας, η ελεύθερη οικονομία παλεύει με ένα αυθαίρετο, αναποτελεσματικό και διεφθαρμένο κράτος, που δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το αντικείμενο των κρατικίστικων ιδεολογιών που ανθούν στην Ελλάδα. Παλεύει και με οργανωμένα συμφέροντα και συντεχνίες που απεχθάνονται τον υγιή ανταγωνισμό. Τα στοιχεία για τις επενδύσεις της χώρας μας σε έρευνα και τεχνολογία μάς τοποθετούν κοντά στον πάτο των ευρωπαϊκών κατατάξεων. Ούτε είναι λαμπρή η θέση που κατέχει η δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τα πανεπιστήμιά μας στις ευρωπαϊκές και διεθνείς κατατάξεις. Οσο για τις μικρές οάσεις που σίγουρα υπάρχουν στη χώρα και τους πολλούς διεθνώς καταξιωμένους επιστήμονες που βρίσκονται οι περισσότεροι σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού, δεν μπορούν να δώσουν απάντηση στο πρόβλημα του χαμηλού μέσου όρου. Αλλωστε, δεν έχουμε ακόμη βρει τον τρόπο να τους αξιοποιήσουμε. Ως προς την αξιοκρατία, το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι. Αρκεί να δούμε την ποιότητα του πολιτικού κόσμου της χώρας, με εξαιρέσεις προφανώς, τα βιογραφικά πολλών που διοικούν μεγάλους οργανισμούς και δημόσιες υπηρεσίες ή πώς αντιμετωπίζουν, εξουσία και πολίτες, την περιβόητη αξιολόγηση. Πολλοί αρνούνται να κριθούν και άλλοι δεν εμπιστεύονται τους κρίνοντες. Στην πρωτοπορία της άρνησης, οι συνδικαλιστές στον χώρο της παιδείας.

Η ρήση ενός παλιού κομμουνιστή ηγέτη της Κίνας ότι δεν έχει σημασία αν η γάτα είναι μαύρη ή άσπρη αρκεί να πιάνει ποντίκια είναι πολύ γνωστή, αλλά έχει μικρή εφαρμογή στη δική μας κοινωνία, που ασχολείται κυρίως με συνωμοτικές θεωρίες και παραπολιτικά κουτσομπολιά. Επικίνδυνα πολλοί σε θέσεις εξουσίας δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με αριθμούς, γιατί αυτοί έχουν οράματα και δυστυχώς όχι γιατρό να τους κοιτάξει! Ενδιαφέρονται επίσης πολύ περισσότερο για διαδικασίες παρά για αποτελέσματα. Ευτυχώς, τουλάχιστον, έχουμε Δημοκρατία, με τους ενδογενείς περιορισμούς που γίνονται ολοένα και πιο ασφυκτικοί σε περίοδο κρίσης. Αραγε, έχουμε και κράτος δικαίου, όταν πολλοί νόμοι εφαρμόζονται επιλεκτικά ή καθόλου, η ανομία είναι διάχυτη και οι περισσότερες υποθέσεις που φτάνουν στα δικαστήρια χρειάζονται μία δεκαετία και πάνω για να τελεσιδικήσουν;

Τα απαραίτητα συστατικά στοιχεία για να πετύχει μια χώρα στις σημερινές συνθήκες οξύτατου διεθνούς ανταγωνισμού, δυστυχώς, δεν υπάρχουν στην Ελλάδα. Και όσο αρνούμαστε να το καταλάβουμε και να αλλάξουμε ουσιαστικά τα πράγματα, δεν θα έχει μέλλον η χώρα και οι καλύτεροι θα φεύγουν. Ούτε και το παρόν είναι πλέον βιώσιμο. Μερικοί μaς λένε ότι μόνον ύστερα από μια μεγάλη καταστροφή θα αντιδράσει η κοινωνία. Μπορεί να έχουν δίκιο. Αλλά αν έρθει η καταστροφή, πιθανόν η κατάσταση που θα προκύψει να μην είναι πλέον αναστρέψιμη.

Πηγή: Καθημερινή της Κυριακής