Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και το Μορφωτικό Τμήμα της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα διοργάνωσαν συζήτηση με τον κύριο Robert Divine, Πρόεδρο, Immigration Group of Baker, Donelson, Bearman, Caldwell, & Berkowitz, P.C. με θέμα ‘Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα της Πολιτικής Μετανάστευσης των ΗΠΑ‘.
Οι ΗΠΑ, μια κατ’ εξοχήν μεταναστευτική χώρα, κάνει σημαντικές προσπάθειες για να αναπτύξει και να προσαρμόσει τις ενταξιακές της μεταναστευτικές πολιτικές στο συνεχώς εναλλασσόμενο διεθνές και εσωτερικό περιβάλλον. Τα τελευταία 10-15 χρόνια, οι ΗΠΑ έχουν εφαρμόσει μια αυξανόμενα σκληρά μεταναστευτική πολιτική έτσι ώστε να κάνουν τα σύνορά τους με το Μεξικό αδιαπέραστα. Ο νόμος που πρότεινε η κυβέρνηση Bush, πριν από δύο χρόνια, που πρότεινε-μεταξύ άλλων-τη νομιμοποίηση των περίπου 12 εκατομμυρίων μεταναστών που ζουν σήμερα στις ΗΠΑ, τελικά εγκαταλείφθηκε. Αναμένεται ωστόσο ότι η κυβέρνηση Ομπάμα θα έρθει αντιμέτωπη με το θέμα ανανέωσης της μεταναστευτικής πολιτικής συντομότερα από ότι σχεδίαζε.
Ο κ. Divine ξεκίνησε τη συζήτηση με μία συνοπτική ανασκόπηση της μεταναστευτικής πολιτικής των ΗΠΑ, όπως έχει εξελιχθεί από τις αρχές του 20ου αι. Τόνισε την ύπαρξη διαφορετικών κατηγοριών μεταναστών-προσωρινοί και μακροχρόνιοι, οι οποίοι πηγαίνουν στις ΗΠΑ για εργασία ή οικογενειακούς λόγους. Ανέλυσε το καθεστώς και τα δικαιώματα που αποκτούνται μέσω των διαφορετικών κατηγοριών βίζας καθώς και την πολιτική πολιτογράφησης των ΗΠΑ. Τα παιδιά που γεννιούνται στις ΗΠΑ λαμβάνουν αυτόματα την υπηκοότητα άσχετα από την υπηκοότητα ή το καθεστώς παραμονής των γονιών (νόμιμοι, μη νόμιμοι). Οι μόνιμοι κάτοικοι αιτούνται και συνήθως παίρνουν την υπηκοότητα ύστερα από πέντε χρόνια παραμονής στις ΗΠΑ. Ο κ. Divine επίσης τόνισε και τις κυρώσεις για αυτούς που συλλαμβάνονται για παράνομη παραμονή ή εργασία, οι οποίες ξεκινούν από πέντε χρόνια μέχρι ισόβια απαγόρευση εισόδου στη χώρα.
Με πληθυσμό 350 εκατομμύρια, οι ΗΠΑ δέχονται κάθε χρόνο περίπου 1,2 εκατομμύρια νόμιμους μετανάστες και αιτούντες άσυλο. Ο κ. Divine τόνισε την ιδεολογία πίσω από την μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ, κυρίως το σκοπό ότι η χώρα θα πρέπει να εξασφαλίσει την εθνική, φυλετική και πολιτιστική διαφορετικότητα (καμία εθνικότητα δεν μπορεί να αντιπροσωπεύει πάνω από το 7% της ετήσιας ποσόστωσης εισόδου, για τις οικογένειες). Χρησιμοποίησε μια μεταφορά από την οικογένεια για να περιγράψει το ιδανικό της αμερικανικής υπηκοότητας: όπως οι γονείς δεν ξεχωρίζουν ανάμεσα στο υιοθετημένο και το φυσικό παιδί, έτσι και στις ΗΠΑ το κράτος δεν ξεχωρίζει μεταξύ των πολιτογραφημένων και των γηγενών πολιτών.
Παρακινούμενος από τους συμμετέχοντες να σχολιάσει το θέμα ελέγχου μη νόμιμων μεταναστών που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και ολόκληρη η Ευρώπη και σε σχέση με το ερευνητικό πρόγραμμα του ΕΛΙΑΜΕΠ Clandestino, ο κ. Divine τόνισε ότι οι ΗΠΑ έχουν εφαρμόσει αρκετά προγράμματα νομιμοποίησης, τα οποία όμως δεν εφαρμόζονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα (1986, 1990). Αναγνώρισε το γεγονός ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί νέο πρόγραμμα νομιμοποίησης σχετικά σύντομα το οποίο θα επηρεάσει τους περίπου 12 εκατομμύρια μη νόμιμους κατοίκους στις ΗΠΑ. Πρόσθεσε βέβαια ότι αυτά τα μέτρα συνοδεύονται κάθε φορά από πιο περιοριστική μεταναστευτική πολιτική.
Οι κυρώσεις προς τους εργοδότες εφαρμόζονται στις ΗΠΑ από το 1986, ακολουθώντας το παράδειγμα της Γαλλίας, σε μια προσπάθεια να καταπολεμήσουν την μη νόμιμη μετανάστευση και την παράνομη εργασία. Παρόλα αυτά ο κ. Divine τονίζει ότι αυτό το μέτρο απέδιδε σποραδικά και κυρίως αμφιλεγόμενα: αρχικά οδήγησε σε σύγχυση, διακρίσεις εργοδοτών σε βάρος Αμερικανών υπηκόων με περιορισμένη ικανότητα χρήσης της Αγγλικής γλώσσας και τέλος σε κλοπή προσωπικών πληροφοριών κτλ. Τα μέτρα που υιοθετήθηκαν για να βελτιωθεί η εφαρμογή π.χ. μείωση του αριθμού των εγγράφων ταυτότητας που μπορούν να δεχτούν οι εργοδότες, ασφάλιση αυτών των εγγράφων, οδήγησαν-σύμφωνα με τον κ. Divine-στην ταχύτατα αυξανόμενη «βιομηχανία» απάτης εγγράφων και κλοπής ταυτότητας χωρίς απαραίτητα να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην παράνομη εργασία.
Όσον αφορά τις πρόσφατες εξελίξεις στους ελέγχους ταυτότητας και το ανανεωμένο και ψηφιοποιημένο σύστημα χορήγησης βίζας, ο κ. Divine τόνισε ότι η υιοθέτηση το 2005 του Νόμου Real ID σήμαναν την έναρξη μιας αμφιλεγόμενης διαδικασίας για τη σύσταση ενός κοινού εθνικού συστήματος ταυτοτήτων για του Αμερικανούς πολίτες (Σημείωση: οι ΗΠΑ όπως και η Αγγλία δεν έχουν ομοσπονδιακό σύστημα εθνικών ταυτοτήτων και οι πολίτες μπορούν να αποδεικνύουν την ταυτότητά τους χρησιμοποιώντας ποικίλα έγγραφα). Ο κ. Divine τόνισε τέλος ότι η βελτιωμένη διαχείριση της μετανάστευσης και η αυξανόμενη ασφάλεια έρχεται σε βάρος ενός ημι-αστυνομικού κράτους. Αυτό είναι ένα ζήτημα πολιτικής φύσης που οι δυτικές δημοκρατίες πρέπει να αντιμετωπίσουν.
