Είναι κοινώς αποδεκτό ότι η Προεδρία Ομπάμα διαφέρει από αυτή του προκατόχου της. Η δέσμευση των ΗΠΑ σ’ ένα κόσμο συνεργασίας και η διάθεση τους να ακούσουν και πάλι τους συμμάχους τους θέτει το ερώτημα στους Ευρωπαίους εταίρους: Ποια είναι η δική μας στάση; Τα ερωτήματα αυτά τέθηκαν σε εκδήλωση που διοργάνωσε το ΕΛΙΑΜΕΠ με ομιλητή τον Καθηγητή William Wallace, την Τρίτη 14 Απριλίου 2009 με θέμα «Μπορούν οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να ανταποκριθούν στην πρόκληση της Προεδρίας Ομπάμα;»

Σύμφωνα με τον Καθηγητή William Wallace, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι από την οπτική των ΗΠΑ, η ΕΕ αντιμετωπίζεται ως μια ενιαία οντότητα, πιθανά και ως μια ομοσπονδία που βρίσκεται υπό διαμόρφωση. Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΕ αποτελεί μέρος του δυτικού «ελεύθερου κόσμου», του οποίου ηγούνται οι ΗΠΑ. Η αντίληψη αυτή, ωστόσο έρχεται σε οξεία αντίθεση με την παρούσα εικόνα του κατακερματισμού απόψεων και πολιτικών και της έλλειψης συνοχής που παρατηρείται στην ΕΕ.
Οι προτεραιότητες του Προέδρου Ομπάμα, όπως διαμορφώνονται ως τώρα, αφορούν την αναβίωση των πολυμερών θεσμών, την επανατοποθέτηση στην ατζέντα της κλιματικής αλλαγής και της διασποράς των πυρηνικών όπλων, την μείωση της ενεργειακής εξάρτησης των ΗΠΑ, την πρόοδο στην χρηματοοικονομική διαχείριση και την ενίσχυση των δεσμών με την Ανατολική Ασία και το μουσουλμανικό κόσμο. Την ίδια στιγμή, έχει κληρονομήσει την παγκόσμια οικονομική κρίση, δεσμεύσεις σε Ιράκ και Αφγανιστάν, ένα μη βιώσιμο αμυντικό προϋπολογισμό και ασαφείς εσωτερικές τοποθετήσεις στο ενεργειακό ζήτημα των ΗΠΑ.

Στον αντίποδα, ενώ η ΕΕ και οι ΗΠΑ μοιράζονται ένα κοινό πλέγμα συμφερόντων και σκοπών, παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές, κυρίως στο θέμα μιας συνεκτικής παγκόσμιας ατζέντα, με εξαίρεση την οικονομική πολιτική και την κλιματική αλλαγή. Χαρακτηριστικά, καθώς η ισχύς μετατοπίζεται σταδιακά προς την Ανατολή, η ΕΕ θα πρέπει να σχηματίσει μια ξεκάθαρη συλλογική πολιτική απέναντι στην Κίνα και τη ΝΑ Ασία, όπου προς το παρόν μόνο οι Βρετανοί δείχνουν ενδιαφέρον, κυρίως λόγω Πακιστάν και Αφγανιστάν. Επιπροσθέτως, ενώ και οι δυο πλευρές δείχνουν ενδιαφέρον να προσεταιριστούν τη Ρωσία, η ΕΕ πρέπει να σχηματίσει μια ανεξάρτητη στάση απέναντι στα όρια της επικράτειας της, όπως και στην ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μόσχα. Στα θέματα της κλιματικής αλλαγής και της παγκόσμιας οικονομικής διαχείρισης, ενώ η ΕΕ φαίνεται να έχει μια σωστή στάση, στην πραγματικότητα δεν φαίνεται να έχει μια συνεκτική πολιτική απέναντι στο ευρώ ή στην αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών που θέτει. Τέλος, η ΕΕ θα πρέπει να ανταποκριθεί στη σχέση με το ΝΑΤΟ ώστε να στρέψει την προσοχή απευθείας στις διμερείς σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ και να θέσει ξεκάθαρα τα συμφέροντα της.

Συνολικά, προκειμένου να αντιμετωπίζεται ως φερέγγυος και ανεξάρτητος εταίρος, η ΕΕ πρέπει να θέσει ξεκάθαρους στόχους και στρατηγικές για την επίτευξη τους. Οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών κρατών πρέπει να μεταδώσουν κοινά μηνύματα τόσο στην αμερικάνικη διοίκηση όσο και στην κοινή γνώμη. Μόνο κατ’ αυτό τον τρόπο θα μπορέσει η ΕΕ να απεμπολήσει την εικόνα του «ακόλουθου» και να προασπίσει τα συμφέροντα της, αναγνωρίζοντας που αυτά συμπίπτουν και που διαφέρουν σε σχέση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Το CV του William Wallace σε PDF.