Οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που σημειώθηκαν στην Τουρκία τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουν πραγματικά μεταμορφώσει τη γειτονική χώρα. Μετά την οικονομική κρίση τoυ 2000-1, η Τουρκία διανύει μια εντυπωσιακή περίοδο οικονομικής ανάπτυξης που την έχει φέρει στη 18η θέση του καταλόγου των μεγαλύτερων οικονομιών παγκοσμίως. Εξακολουθούν να υπάρχουν, βεβαίως, σοβαρά προβλήματα οικονομικών ανισοτήτων, ενώ η τουρκική οικονομία, παρότι συνεχίζει να αναπτύσσεται, δείχνει εσχάτως να υποφέρει από διαρθρωτικά προβλήματα. Η αδιαμφισβήτητη πολιτική κυριαρχία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και του ηγέτη του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει συνδυαστεί με μια στροφή της τουρκικής κοινωνίας προς μια συντηρητικότερη κατεύθυνση, με ισλαμικά χαρακτηριστικά. Προϋπόθεση για να συμβεί κάτι τέτοιο ήταν η ανοικτή –και νικηφόρα- σύγκρουση με το κεμαλικό κατεστημένο και η επίτευξη ασφυκτικού ελέγχου επί του κρατικού μηχανισμού, επιδίωξη που διευκολύνθηκε από το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016.

Το ΑΚΡ αξιοποίησε με εντυπωσιακό τρόπο τη διαπραγματευτική διαδικασία για ένταξη στην Ε.Ε. για να προωθήσει μια σειρά από μεταρρυθμίσεις στην κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού και του κράτους δικαίου για να αρχίσει, δυστυχώς, να υπονομεύει και να ακυρώνει πολλές από τις αλλαγές αυτές όταν πλέον δεν εξυπηρετούνταν τα σχέδια για μακροχρόνια πολιτική ηγεμονία του κ. Ερντογάν. Σε αυτό, βεβαίως, συνέβαλε και η αλλαγή κλίματος σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες που, μη δυνάμενες πλέον να κρύβονται πίσω από ένα ελληνικό βέτο, εξέφρασαν τις πραγματικές απόψεις τους στο ζήτημα της πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται με πολλές δυσκολίες και χωρίς προσδοκία ουσιαστικής προόδου στο ορατό μέλλον.

Ο κ. Ερντογάν ακολούθησε στο Κουρδικό μια διαφορετική πολιτική από τους κεμαλιστές προκατόχους του και παρά τις κάποιες παλινωδίες έφθασε πολύ κοντά στην επίλυση του προβλήματος, αλλά στη συνέχεια θυσίασε την πρόοδο που είχε επιτευχθεί για να κερδίσει τις εκλογές του Νοεμβρίου 2015. Τώρα το Κουρδικό περνάει από μια νέα περίοδο βίας και πόλωσης και εξακολουθεί να παραμένει η σημαντικότερη ίσως πρόκληση για την Τουρκία, ιδιαίτερα αν υπάρξουν και σχετικές εξελίξεις και σε άλλα σημεία της περιοχής. Επίσης, ο κ. Ερντογάν προωθεί με ιδιαίτερο ζήλο μια συνταγματική μεταρρύθμιση που θα ενισχύσει σημαντικά τις εξουσίες του προέδρου της χώρας. Ανησυχία προκαλεί η διαφαινόμενη απουσία μηχανισμών «ελέγχου και ισορροπιών», σε συνδυασμό με ισχυρές τάσεις αυταρχισμού. Στην εξωτερική πολιτική η Τουρκία προσπαθεί να αξιοποιήσει το νεοοθωμανικό και ισλαμικό «χαρτί» και έχει κινηθεί αρκετά δραστήρια και πολύ φιλόδοξα, αλλά όχι πάντοτε επιτυχημένα, καθώς αντιμετωπίζει προβλήματα με γειτονικές χώρες, αλλά και μεγάλες δυνάμεις και εκφράζεται ανησυχία για γεωπολιτική απομάκρυνσή της από τη Δύση. Προσπαθεί παράλληλα να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο. Με δεδομένο ότι η Τουρκία, μια χώρα δυναμική αλλά ασταθής, εξακολουθεί να αποτελεί τη σημαντικότερη ανησυχία για την ελληνική εξωτερική πολιτική και ασφάλεια, αλλά και έναν δυνητικά σημαντικό οικονομικό εταίρο, είναι κάτι περισσότερο από προφανής η ανάγκη ουσιαστικής και σε βάθος μελέτης και κατανόησης της χώρας αυτής.

Πηγή: Καθημερινή