Την Τρίτη 3 Απριλίου πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου η πέμπτη ανοικτή συζήτηση της σειράς των επτά εκδηλώσεων υπό τον τίτλο «Ελλάδα: Μεταρρυθμίσεις, Ρήξεις, Τομές» που οργανώνουν το ΕΛΙΑΜΕΠ, το ΙΟΒΕ, η Kantor, η Κίνηση Πολιτών και η Διεθνής Διαφάνεια, με στόχο την ενίσχυση του προβληματισμού και την διαμόρφωση προτάσεων επί θεμάτων που θα διαμορφώσουν την πορεία της χώρας στην επόμενη δεκαετία.
Στη χθεσινή συζήτηση με θέμα «για ένα αποτελεσματικό κράτος» ομιλητές ήταν οι Τάσος Γιαννίτσης (Υπουργός Εσωτερικών), Παναγιώτης Καρκατσούλης (Στέλεχος του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης), Καλλιόπη Σπανού (Συνήγορος του Πολίτη και καθηγήτρια Δημόσιας Διοίκησης), Jenny Bloomfield (Πρέσβης της Αυστραλίας στην Ελλάδα) και Ζωρζέτα Λάλη (επικεφαλής του γραφείου της Αθήνας της Ομάδας Δράσης της Ε.Ε.). Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Χαράλαμπος Ντόλκας, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Kantor.
Οι πολύ ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις των ομιλητών συνέκλιναν στα εξής σημεία:
α. το Ελληνικό κράτος έχει αποτύχει να προσφέρει ικανοποιητικές υπηρεσίες σε βασικούς τομείς όπως η εκπαίδευση, η δικαιοσύνη, η υγεία κλπ. Η κεντρική διαπίστωση είναι ότι το κράτος έχει εγκλωβισθεί σε μία συστημική αναποτελεσματικότητα,
β. η εσωτερική λογική της κρατικής λειτουργίας είναι τέτοια που παράγει αποτελέσματα που ανταποκρίνονται σε ποικίλα κατακερματισμένα συμφέροντα διάφορα από το γενικό και δημόσιο συμφέρον,
γ. τα τελευταία χρόνια έχουν επιχειρηθεί πολλές μεταρρυθμίσεις χωρίς θετικά αποτελέσματα. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η ασυνέχεια και ακύρωση των προτεραιοτήτων λόγω κυβερνητικών αλλαγών, η απουσία μηχανισμών υλοποίησης, το δαιδαλώδες νομικό πλαίσιο, αλλά και η αρνητική υπαλληλική κουλτούρα,
δ. εμφανής είναι ο υδροκεφαλισμός της κρατικής μηχανής που σήμερα λειτουργεί με 15 Υπουργούς, 9 Αναπληρωτές Υπουργούς, 21 Υφυπουργούς, 78 Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς και 1200 συμβούλους Υπουργών. Πέραν αυτών, οι συνολικές αρμοδιότητες που έχουν καταγραφεί υπερβαίνουν τον αριθμό των 2300, ενώ οι νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις που τις διέπουν ξεπερνούν τις 170.000,
ε. ως συνέπεια αυτής της οργανωτικής αταξίας, το συνολικό γραφειοκρατικό βάρος εκτιμάται στο 6,8% του ΑΕΠ δηλαδή περίπου στα €14 δις. Παρ’ όλα αυτά, στη γενικότερη εκστρατεία που η Ε.Ε. έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια για τη μείωση των διοικητικών βαρών στα κράτη μέλη, η Ελλάδα παρουσιάζει δραματική καθυστέρηση,
στ. στη διοίκηση του προσωπικού της κρατικής μηχανής απουσιάζουν τα σύγχρονα συστήματα υποκίνησης, αξιολόγησης και ελέγχου, ενώ έχουν αναπτυχθεί παράλληλες σχέσεις και αναξιοκρατία, και
ζ. αναφορά έγινε στην εμπειρία άλλων χωρών και τη δυνατότητα αξιοποίησής της. Ειδικότερα ενδιαφέρον παρουσίασε η εμπειρία της Αυστραλίας στην εφαρμογή ριζικών αλλαγών στην οικονομική διακυβέρνηση και δημόσια διοίκηση, που παρουσιάστηκε από την πρέσβη της Αυστραλίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρόγραμμα αυτό οι σημαντικές αλλαγές στηρίχτηκαν σε όραμα και σχεδιασμό που συζητήθηκαν πλατιά και έγιναν αποδεκτά από τους πολίτες.
Από τους ομιλητές έγιναν ενδιαφέρουσες προτάσεις για την αναδιάρθρωση της κρατικής μηχανής που μπορούν να συνοψισθούν στις εξής:
i. η υπέρβαση αυτής της αδιέξοδης κατάστασης απαιτεί μεγάλη και εκ βάθρων αναδιάρθρωση που θα δώσει έμφαση στον αποδέκτη των υπηρεσιών της δημόσιας διοίκησης και στο τελικό προϊόν που αναμένει ο πολίτης. Θα βασίζεται σε συνολικό σχεδιασμό αλλά θα περιλαμβάνει και τη λεπτομερή παρακολούθηση της υλοποίησης και τον έλεγχο,
ii. κατά τη διαδικασία της αναδιάρθρωσης απαιτείται να υιοθετηθούν καινοτόμες λύσεις και ειδικότερα να στηριχθεί η μεσαία ιεραρχία του προσωπικού,
iii. απαιτείται να εξασφαλισθεί απλοποίηση και σταθερότητα στις υπηρεσιακές δομές και τυποποίηση των διαδικασιών. Επίσης, χρειάζεται να δομηθούν σε κοινή βάση οι κοινές υπηρεσίες πληροφορικής, ανθρωπίνων πόρων, οικονομικής διαχείρισης κλπ,
iv. θα πρέπει παράλληλα να καλλιεργηθεί κουλτούρα προάσπισης της ακεραιότητας και μη ανοχής σε ανορθόδοξες πρακτικές, και
v. στον σχεδιασμό πρέπει να δίνεται έμφαση στην πλευρά της ζήτησης και όχι της προσφοράς.
Τονίστηκε τέλος ότι στο διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον η κρατική μηχανή, πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας και να είναι έτοιμη για διαρκείς προσαρμογές που θα υπηρετούν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και την υποστήριξη και εξυπηρέτηση του πολίτη.
Πατήστε εδώ για να παρακολουθήσετε την εκδήλωση σε μαγνητοσκόπηση.
Εδώ μπορείτε να βρείτε τις εισηγήσεις του κ. Καρκατσούλη, της κ. Bloomfield και της κ. Σπανού.